چکیده:
در پژوهش حاضر اثربخشی دو روش شناختی – رفتاری و القای خلق بر خلق مادران کودکان کم توان ذهنی بررسی شد. بدین منظور 36 نفراز مادران کودکان کم توان ذهنی مدرسه شهید صیاد شیرازی منطقه 4 آموزش و پرورش به صورت نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و در 3 گروه (2گروه آزمایش و 1گروه کنترل)، به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایشی 1 با روش شناختی رفتاری و گروه آزمایشی 2 با روش های القای خلق تحت مداخله قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه افسردگی (بک،1960) استفاده شد. گروه اول، 8 جلسه آموزش روش های شناختی رفتاری و گروه آزمایشی دوم 5 جلسه آموزش روش های القای خلق را گذراندند. نتایج تحلیل واریانس کاهش بیش تر افسردگی در گروه های آزمایشی را نسبت به گروه کنترل نشان داد. نتایج آزمون بونفرونی نیز نشان داد که روش های شناختی رفتاری نسبت به روش های القای خلق کارآمدتر است.
خلاصه ماشینی:
مطالعات زیادی اثربخشی روشهای القای خلق را بررسی کردهاند، از جملـه یـک مطالعـة فراتحلیلی دربارة اثربخشی و اعتبار روشهای القای خلق در آلمان با بررسی ٢٥٠ مطالعه انجام شده در این زمینه نشان می دهدکه پژوهش هایی که از روش القای خلق توسـط یـک فـیلم یـا داستان استفاده شده است ، نسبت به روشهای دیگر تأثیر بیش تری برالقـای خلـق شـاد، القـای خلق مثبت و منفی دارد (وسترمن ٧و همکاران، ١٩٩٦).
به دلیل ، وجود تناقضات در پژوهش انجام شده، مبنی بر اثر مثبت یـا منفـی وجـود کـودک کم توان ذهنی بر مادران و نیز فقدان وجود یک پـژوهش ، بـه منظـور مقایسـة اثربخشـی روش CBT با روشهای القای خلق ، برای بهبود سطح خلق مادران کودکان عقب مانـدة ذهنـی ، ایـن 1.
خلاصه ای از جلسات شناختی رفتاری جلسة اول: جلسة معارفه وآشنایی با قوانین و ساختار واهداف گروه(شفیع آبادی ، ١٣٨٦)، انجام پیش آزمون، شناخت افسردگی و علل و علائم آن (باتلرو هوپ ، ١٣٨٩)، آمـوزش تـنفس عمیق دیافراگمی (آنتونی و همکاران، ١٣٨٨) ارائه تکالیف و دریافت بازخورد.
همچنین تفاوت میانگین افسردگی گروه درمان به شیوة القای خلق مثبت با گروه کنترل در سطح خطای کم تر از ٠/٠٥ معنادار است ، بنابراین ، فرض دوم پژوهش مبنی بـر تأثیر درمان القای خلق مثبت به افزایش خلق مادران کودکان کم توان ذهنی تأیید می شود.
Blater & Beck (٢٠٠٠)اثربخشی روشهای شناختی رفتاری را در کاهش افسـردگی تأییـد مـی کننـد کـه همـة مطالعات یاد شده از این منظر با نتایج پژوهش حاضر همسو هستند.