چکیده:
این مقاله ضمن آنکه ترتیبات جاری امنیتی منطقه ای و الگوی مطلوب ایران برر ااراافق اند چشم انداز 4141 در خرده نظام های امنیتی آایای جنوب غربی را تبیین مری کنردشیوه ای خاص برای شناخت الگوهای امنیتی نیز ارائه می کند. ایرن رو در رررج جراممطالعاتی شناخت الگوی امنیتی منطقه ای مطلوب ایران در آاریای جنروب غربری در افرقچشم انداز 4141 در مجم تشخیص مصلحت نظام به کار گرفتره شرده و مقالره راضررمستخرج از آن اات و مبتنی بر رویکرد مسئله شناای ااتخراج موضوعات و روندشناایبر ااا مسائل و تحلیل از اطح خرد به کلان می باشد. بازشنااری رویکردهرای امنیرتمنطقه ای بر ااا اه الگوی نظری موازنه قوا و رویکرد مرورد نظرر منراف محرور بررایجمهوری االامی از جمله اهداف پژوهش راضر می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهدبا توجه به مقدورات و مطلوبیت های ایران در مدل های مختلف الگوی موازنه قوا بهتررینراهبرد برای جمهوری االامی در به رداکثررااندن مناف منطقه ای و همکاری های متعاقرآن می باشد.این مقاله ضمن آنکه ترتیبات جاری امنیتی منطقهای و الگوی مطلوب ایران بر اساس افق سند چشمانداز 1404 در خردهنظامهای امنیتی آسیای جنوب غربی را تبیین میکند، شیوهای خاص برای شناخت الگوهای امنیتی نیز ارائه میکند. این روش در طرح جامع مطالعاتی شناخت الگوی امنیتی منطقهای مطلوب ایران در آسیای جنوب غربی در افق چشمانداز 1404 در مجمع تشخیص مصلحت نظام به کار گرفته شده و مقاله حاضر مستخرج از آن است و مبتنی بر رویکرد مسئلهشناسی، استخراج موضوعات و روندشناسی بر اساس مسائل و تحلیل از سطح خرد به کلان میباشد. بازشناسی رویکردهای امنیت منطقهای بر اساس سه الگوی نظری موازنه قوا و رویکرد مورد نظر منافعمحور برای جمهوری اسلامی از جمله اهداف پژوهش حاضر میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد با توجه به مقدورات و مطلوبیتهای ایران در مدلهای مختلف، الگوی موازنه قوا بهترین راهبرد برای جمهوری اسلامی در بهحداکثررساندن منافع منطقهای و همکاریهای متعاقب آن می باشد.
خلاصه ماشینی:
"غرب ایران: مروری بر ارزیابیهای انجامشده دربارة نسبت قدرت ـ تهدید کنشگران و نسبت امنیتی موضوعات با جمهوری اسلامی ایران در خردهنظامهای امنیتی در آسیای جنوب غربی نشان میدهد عناصر و مؤلفههای زیر شکلدهنده وضعیت امنیت منطقهای کنونی در خردهنظام امنیتی غرب ایران میباشند: در مجموع به نظر میرسد این منطقه شاهد نظمی در حال گذار است و بسترهای نظم هژمونیک برای هیچ یک از بازیگران مانند ترکیه، ایران، عراق و حتی آمریکا برقرار نیست.
قفقاز: در ارزیابی کلی از وضعیت امنیتی قفقاز و به رغم اهمیت راهبردی این منطقه برای مسکو و تلاش فراوان این کشور برای حفظ برتری خویش (با توجه به حضور و نفوذ سنتی روسیه در ابعاد نظامی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و داشتن متحدان منطقهای مانند ارمنستان)، باید گفت پس از جنگ گرجستان و اجرای برخی طرحهای انتقال انرژی غربمحور از برتری روسیه در این منطقه تا حدودی کاسته شده و آمریکا با توجه به بهبود مناسبات آذربایجان و گرجستان با غرب و بهبود موقعیت آذربایجان به دلیل برخورداری از درآمدهای نفتی قابلیت رقابت بیشتری با روسها در این منطقه یافته است ( Rachwald,2011, 122)؛ بنابراین میتوان گفت نظام سلسلهمراتبی پیشین در این منطقه که با محوریت روسیه برقرار بود، کمابیش دچار خدشه گردیده و گونهای موازنة مبتنی بر دو قطب روسی ـ آمریکایی، با نقشآفرینی مکمل ایران، در حال شکلگیری است که میتواند برتری هر یک از طرفین را تحت تأثیر قرار دهد."