چکیده:
در این مقاله، کوشیدهام تا با روشی تحلیلی- انتقادی به این پرسش پاسخ دهم که از نظر مور، شهود اخلاقی چه نسبتی با توجیه احکام اخلاقی دارد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، با تفکیک دو معنای «شهود» در آرای مور، یعنی «ادراک بیواسطه و مستقیم خاصۀ "خوبی"» و «ادراک بیواسطه و مستقیم قضایای اخلاقی حاوی محمول "خوب"»، که آنها را شهود ش.(1) و شهود ش.(2) نامیدهام، بر اساس تعریف سنتی «معرفت»- که خود مور هم بدان قائل بود- نشان دادهام که از نظر مور، شهود میتواند احکام اخلاقی را توجیه کند. در پایان بحثم از نسبت هر یک از دو معنای شهود با توجیه احکام اخلاقی، به ارزیابی آرای مور پرداختهام. نتایج این مقاله عبارتند از: الف) شهود ش.(1) متضمن و مستلزم «ارزشگذاری عاطفی» است؛ ب) شهود مذکور، معیاری برای فیصله بخشیدن به اختلاف نظرهای بنیادین اخلاقی فراهم نمیآورد؛ ج) شهود مذکور نمیتواند معرفت به بار آورد؛ د) شهود ش.(2)، به سبب بیدلیل بودن مدعای مور دربارۀ «مطابق با واقع بودن» یا «ناظر به واقع بودن» قضایای اخلاقی حاوی محمول «خوب»، نمیتواند احکام اخلاقی را توجیه کند؛ ه) شهود مذکور چون دلیل مناسبی برای اعتقاد به بداهت ذاتی و صدق ضروری قضایای حاوی محمول «خوب» فراهم نمیسازد، نمیتواند احکام اخلاقی را توجیه کند.
خلاصه ماشینی:
به عبارت ديگر، بايد ببينيم که آيا ادراک بيواسطه و مستقيم «خوبي ذاتي» ميتواند زمينه ساز اقامۀ دليل مناسبي براي توجيه اعتقاد X به اين قضيه باشد که «پاره اي از چيزها و رويدادها ذاتا" واجد "خوبي"اند»؟ به نظر مور، اعتقاد ما به اين قضيه که «پاره اي از چيزها و رويدادها ذاتا" واجد "خوبي"اند» يکسره از شهود خاصه يا کيفيت «خوبي» نشأت ميگيرد.
(٢) ميتواند شرط دوم از شروط اساسي معرفت اخلاقي را برآورده سازد؟ به عبارت ديگر، بايد ببينيم که آيا ادراک قضاياي اخلاقي مشتمل بر محمول «خوب » ميتواند در شخص شهود کننده (S) اعتقاد واقعي به اين قضيه را پديد آورد که «X خوب است »؟ به نظر مور، از آنجا که قضاياي مذکور به موجب بداهت ذاتيشان فينفسه و ضرورتا صادقند، شخص شهودکننده هرگز به ا نکار مفاد آنها قادر نيست .
(٢) شرط سوم از شروط اساسي معرفت اخلاقي را برآورده ميسازد يا نه ؟ به عبارت ديگر، بايد ببينيم که آيا ادراک مستقيم قضاياي اخلاقي مشتمل بر محمول «خوب » ميتواند دليل مناسبي براي توجيه اعتقاد ما به قضاياي مذکور فراهم سازد يا نه ؟ پيداست که پاسخ مور به اين پرسش کاملا مثبت است .