چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل میزان توجه به مباحث سبک زندگی اسلامی در کتب درسی دین و زندگی دوره متوسطه اجرا شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا و رویکرد پژوهش کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه کتابهای درسی دین و زندگی دوره متوسطه در سال تحصیلی 92- 1391 بود که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونهگیری صرف نظر شده، کل جامعه آماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. ابزار اندازهگیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی بررسی و تحلیل شد. عمدهترین نتایج پژوهش بیانکننده آن است که: 1. از مجموع 4912 واحد ضبط شمارش شده در چهار کتاب دین و زندگی، 732 فراوانی یا 9/14% به مباحث و مؤلفههای سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات توجه شده و میزان آن در کتابهای دین و زندگی پایه اول، دوم، سوم و چهارم دوره متوسطه به ترتیب 213، 139، 154 و 226 مرتبه است. 2. محور آداب زندگی ایجابی و مؤلفه عدالت خواهی و حق طلبی به ترتیب با 584 و 68 مرتبه تکرار بیشترین و محور آداب زندگی سلبی و مؤلفۀ بلند سخن نگفتن به ترتیب با 148 و 17 مرتبه تکرار کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند.
خلاصه ماشینی:
از مجمـوع ٤٩١٢ واحد ضبط شمارش شده در چهار کتاب دین و زندگی ، ٧٣٢ فراوانی یـا ١٤/٩%به مباحث ومؤلفه های سـبک زنـدگی اسـلامی مبتنـی بـرسـورة مبارکه حجرات توجه شدهومیزان آن در کتابهای دین و زنـدگی پایـة اول، دوم، سوم و چهارم دورة متوسطه به ترتیب ٢١٣، ١٣٩، ١٥٤ و٢٢٦ مرتبه است .
صـباحی زادهو همکـاران (١٣٩٢) در پژوهشـی بـا عنـوان «بررسـی میـزان توجـه بـه مؤلفه های سبک زندگی اسلامی دربرنامة درسی کتب جدیدالتألیف پایة ششـم دورة دبسـتان» نشان دادند که در برنامه درسی کتب پایه ششم به میزان ٢١/٣٠%به مؤلفه هـای سـبک زنـدگی / اسلامی توجه شده اسـت و ازمیـان ابعـاد شـناختی ،عـاطفی و عملکـردی ،بـه بعـد شـناختی بیش ترین توجه شده است .
صالحی و همکاران (١٣٩١) در پژوهشی با عنوان «تحلیل محتوای کتـابهـای درسـی دورة آموزش ابتدایی بر اساس مؤلفه هایشادکامی »که یکی ازجنبه های سبک زندگی است به این نتیجه رسیدند که به مؤلفه های شادکامی در کتابهای درسی توجه شده است .
٢-نتایج بررسی سؤال دوم پژوهش نشان داد که محتوای کتـابهـای مـورد بررسـی بـه مؤلفه های سبک زندگی اسلامی به میزان متفاوتی توجه کردهاند،به گونه ای که از مجمـوع ٧٣٢ واحد ضبط شمارش شده ،مؤلفة عدالت خواهی وحق طلبی با ٦٨فراوانی و ٩/٣%بیش تـرین و مؤلفة بلند سخن نگفتن با ١٧فراوانی و ٢/٣%کم ترین میزان توجه راداشته اند.
نتایج پژوهش میزان توجه محتوای کتابهای درسی دین و زندگی دورة متوسطه ایران در سال تحصیلی ٩٢-١٣٩١ به مباحث مرتبط با سبک زندگی اسـلامی مبتنـی بـرسـورة مبارکه حجرات راتعیین کردو نقاط قوت و ضعف بیان شـد (شـایان ذکـر اسـت کتـابهـای درسی مذکور بدون توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای آنها،تحلیل شـده اسـت ).