چکیده:
نظام های مالی به دو گروه بانک محور و بازار محور طبقه بندی می شوند. در نظام های بانک محور، تجهیز پس انداز ها و تخصیص اعتبارات از طریق بانک انجام می شود. در نظام های بازار محور، بازار سرمایه با ارائه فرصت های سرمایه گذاری سودآور به پس اندازکنندگان، منابع لازم جهت فعالیت های اقتصادی را تامین، و به انباشت سرمایه و توسعه اقتصادی کمک می کند. این دو نظام در بسیاری از کشورها وجود دارند، ولی وزن آنها در کشورهای مختلف متفاوت است. نظام مالی ایران اگر چه بانک محور است، ولی ایجاد، استقرار و حفظ یک بازار سرمایه کارا، شفاف و سالم یکی از ضرورت های اصلاح و بهبود فضای کسب و کار کشور می باشد و در مقابل، توسعه، اندازه و عمق بازار سرمایه متاثر از این فضا است. بازار سرمایه ایران در سیاست های کلی اصل 44 و قانون مربوط، برنامه چهارم توسعه و نیز در سیاست های کلی برنامه پنجم مورد توجه جدی قرار گرفته است. کارآمدی این بازار و برآورده کردن انتظارات از آن، مستلزم شناخت تاثیر فضای کسب و کار کشور بر آن و در مقابل اثرگذاری آن بر اصلاح و بهبود فضای کسب و کار می باشد. این مقاله با هدف ارائه این شناخت تدوین شده است.
در این مقاله، نخست اهمیت نظام مالی و توسعه مالی بررسی شده است. سپس بازار سرمایه توصیف شده است. عوامل موثر بر بازار سرمایه شامل: محیط قانونی، محیط اقتصادی، محیط فرهنگی و اجتماعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، و فناوری پرداخت و تسویه تحلیل و شرایط فعلی ایران و فرصت های بهبود در ارتباط با این عوامل بحث و بررسی شده است. در بخش آخر، پیامد یک بازار سرمایه توسعه یافته از لحاظ دسترسی به سرمایه، نقدشوندگی، توزیع ریسک و هزینه سرمایه توصیف، و وضعیت این متغیرها در بازار سرمایه ایران تحلیل شده است.