چکیده:
استانداردسازی با هدف یکسانسازی محصولات صنعتی و خدمات قابل ارائه در سطوح بین المللی، ملی ، منطقه ای و شرکتی در تمام دنیا در حال اجرا می باشد؛ بنابراین اهمیت استانداردسازی برای تمام جوامع امری توجیه شده و الزامی می باشد. بعد از مرحله استانداردسازی ، توسعه و بومی سازی استانداردها و چالش های پیش روی این فرایند مورد بحث مراکز علمی وصنعتی شده است (ریاحی ، ١٣٨٣، ٢٨). اقلام کنترل(واپایش یا مهار) اجتماع که از نیازهای یگانهای عملیاتی ناجا محسوب می شود، به صورت مستقیم و غیرمستقیم از منابع خارجی تامین می شود. در بعضی از اقلام مواد اولیه به دلیل انحصاری بودن و در دسترس نبودن فناوری ساخت ، از منابع خارجی تامین و بخش تولید در داخل کشور انجام می پذیرد و بعضی از اقلام به صورت کامل از منابع خارجی قابل تامین می باشد. بااین حال در تامین اقلام کنترل اجتماع، استفاده از منابع خارجی به صورت مستقیم و غیرمستقیم امری اجتنابناپذیر می باشد. با توجه به این که استاندارد اقلام موردنظر در قالب استانداردهای جهانی تعریف شده است ، اعمال هر نوع تغییری اعم از توسعه یا بومی سازی با موانع و چالش هایی روبرو می شود. در این نوشتار از روش خبرهسنجی به گرفتن نظرات خبرگان آمادی ، کارشناسان فنی و کاربران اقدام شده است تا گامی برای معرفی این موانع برای مطالعات مراکز پژوهشی با هدف ارائه راهکارهای قابل اجرا باشد. منابع محدود تامین در داخل و خارج از کشور، مشکلات ثبت سفارش و تامین نمونه های اصلاحشده از طریق تولیدکنندگان خارجی و مطابق با استانداردهای ملی ، نبود تمایل تولیدکنندگان داخلی به رقابت با منابع خارجی به دلیل در دسترس نبودن بخشی از فناوری تولید این اقلام و وجود نداشتن فرآیندی منسجم برای مطرح نمودن هر تغییری به عنوان توسعه استاندارد اقلام و تامین نمونه های اصلاح شده از مشکلاتی است که در این راستا برشمرده است .. در این نوشتار بیشتر سعی در برشمردن مشکلات و موانع توسعه اقلام کنترل اجتماع شده است و ارائه راهکارهای مناسب نیاز به کارپژوهشی و گسترده دارد؛ بنابراین راهکارهای مدنظر پژوهشگران حاضردر قالب پیشنهاد ارائه شده است تا این مطالب باب تلاشهای سازنده در این راستا در آینده باشد.
خلاصه ماشینی:
بیشتر در زمان خرید اقلام بروز مینمایند و به عنوان موانعی در برابر توسعه استاندارد محسوب میشوند؛ بنابراین هدف این نوشتار برشمردن این چالش ها به عنوان موانع ایجاد توسعه در استانداردهای موجود میباشدکه به صورت سؤالات اساسی مطرح میباشند: چالش های توسعه استاندارد اقلام کنترل اجتماع چیست ؟ با توجه به انواع سطوح استاندارد اقلام کنترل اجتماع از قبیـل منطقه ای، محلی و بیـن المللی و با توجه به نظرات یـگانهای بهرهبردار در خصوص مشخصات فنی و مختصات اقلام کنترل اجتماع(واپایش یا مهار اجتماع) که رابطه مستقیـم با وضعیـت جسمی آحاد نیـروهای کاربر، فرهنگ حاکم برجامعه و سایـر موارد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دارند، استاندارد ثابت و واحدی برای ایـن نیـروها تعریـف نشده است و در صورت اعمال هرگونه تغیـیـری در ایـن استانداردها با هدف بومیسازی و افزایش کارایی و کیفیت اقلام، مشکلات زیادی در تأمین ایـن اقلام وجود دارد و ایـن مشکلات به دلیـل انحصاری بودن تولیـد، مشکلات واردات و سایـر موانع میباشند.
لیکن کشوری که در ابتدای راه استانداردسازی است برای تدوین یک استاندارد ملی دارای محدودیت های مختلفی از نظر سرمایه ، زمان، فناوری و منابع بوده و در عین حال میخواهد تأثیرگذار، هم چنین خودکفا باشد و از آن جهت که کشورهای درحال توسعه اغلب استفاده کننده هستند، میتوان بومیسازی را در مقوله بهرهگیری تعریف کرد، به این معنی که از استانداردهای ساخته شده بین المللی استفاده کرده و سعی میشود که آنها را با وضعیت ملی به آنچه به صرفه و صلاح کشور است ، تطبیق دهیم ؛ به نحوی که برای ما کاربرد داشته باشد و اهداف و خط مشیهای ما را تأمین نماید و سپس تا حدودی دانش خود را نیز به آن اضافه مینماییم و این بهرهگیری، یکی از روشهایی است که در ساختن استانداردها میتوان از آنها استفاده 1 کرد.