چکیده:
محمدرضا شفیعی کدکنی و عبدالوهاب البیاتی دو چهرة نامآشنای شعر معاصر فارسی و عربی اند که در میان اشعارشان پیوندهای بینامتنی بسیاری دیده مـی شـود. مقالـة پـیش رو در پی آن است تا انواع پیوندهای بینامتنی میان اشعار شفیعی کـدکنی و البیـاتی و دلایـل وجـود این پیوندها را بررسی کند. بررسی تطبیقی اشعار دو شـاعر نـشان مـی دهـد کـه هـم روزگـار بــودن، شــرایط همــسان سیاســی و اجتمــاعی ، ترجمــة اشــعار البیــاتی بــه فارســی توســط شفیعی کدکنی ، برخورداری هر دو سراینده از میراث عرفانی و اسلامی مشترک، آشنایی بـا ادبیات کلاسیک فارسی و عربی و آگاهی از شعر معاصر جهان و ... زمینة تجلـی پیونـدهای بینـامتنی میـان سـرودههـای دو سـخنور را فـراهم سـاخته اسـت . پیونـدهای بینـامتنی اشـعار شفیعی کدکنی و البیاتی به صورت همانندی در نام و عنوان اشعار، اتحاد محتـوا و درونمایـة شعر، اقتباس از میراث فرهنگی و ادبی گذشته و اسـتفاده از نمادهـا و تـصویرهای مـشترک، جلوه کرده است
خلاصه ماشینی:
١ ـ ٣ ـ ضرورت و اهمیت تحقیق بر اساس آنچه پیش تر آمد، جستار حاضر بر آن است تـا در بررسـی پیونـدهای بینـامتنی شعر شفیعی کدکنی و عبدالوهاب البیاتی به برجسته سازی این موضـوع بپـردازد کـه ایـن دو شاعر به تأثیرپذیری و الهام گرفتن از یک منبع ـ نظریة نقـد منـابع ـ بـسنده نکـردهانـد؛ بلکـه فضای شعرشان مکالمه بنیاد بوده، با مراکز بی شمار فرهنگی و ادبی پیوستگی دارد؛ همچنین در این پژوهش نمونه هایی از اشعار این دو شاعر بر اسـاس رویکـرد بینـامتنی بررسـی شـده، انواع پیوندهای بینامتنی و دلایل وجود این پیونـدها میـان سـرودههـای ایـن دو شـاعر تبیـین خواهد شد.
(٦) یکی از گونه های پیوند بینامتنی که در شعرهای شفیعی کدکنی و البیاتی دیـده مـی شـود، بینـامتنی در نام اشعار است ؛ از جمله عنوانهای مشترک در سرودههای ایـن دو شـاعر عبـارت اسـت از: ٢ ـ ١ ـ ١ ـ ١ـ مردیست می سراید: الرجل الذی کان یغنی شفیعی کدکنی و البیاتی یک جملة خبـری را بـه عنـوان نـام شـعر برگزیـدهانـد؛ بـا ایـن تفاوت که شفیعی این جمله را در زمان حال و دربـارة شخـصیتی معاصـر خـود و البیـاتی در زمان گذشته و دربارة شخصیتی در روزگار پیشین به کار برده است که با حذف فعل «کان» از عنوان شعر البیاتی ، نام دو شعر یکسان می شـود.