چکیده:
یکی از مهمترین آثار اخلاقی قرن نهم هجری، بهارستان جامی است که به تقلید از گلستان سعدی، بانثری آمیخته به نظم نگاشته شده است. در این مقاله به «تحلیل درونمایههای اخلاقی در بهارستان»میپردازیم. روش این پژوهش تحلیلی ـ توصیفی است. نتایج بهدستآمده در این تحقیق نشانمیدهد که رویکرد جامی در این اثر مبارزه با نفس و رذایلی چون دنیاپرستی و آزمندی است. ویمیکوشد آدمیان را بهسوی فضایلی چون جود و کرم، جوانمردی، قناعت، عبادت و بندگی درگاهحق ترغیب کند. جامی، در بیان مباحث اخلاقی، هدف نهایی و غایی انسان را تزکیه نفس و دوری ازفساد و تباهی برای نیل به کمالات عالی و سرانجام تقرّب به خدای یکتا میداند.
خلاصه ماشینی:
"چونانسانبهخاطرسودجوییها،خودخواهیها، عدم احاطه به مصالح عمومی حال وآینده افراد و نیز عدم آشنایی با نیازهای جسمی،روحی و روانی افراد، نمیتواند از سوی خود اصولیرا تدوین نماید که جوابگوی همه این موارد باشد؛بنابراین، باید با الهام گرفتن از منابع لایزال الهی آناصول را تدوین کرد تا تعامل انسان و محیطزیست رابهروشنی بیان نماید.
بخش عمدهای از معضلات زیستمحیطیموجود، ریشه در فقدان آگاهیهای لازم و ضعففرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد و درواقع، نوعی مشکل فرهنگی محسوب میشود؛ یکیاز راههای ممکن برای حل این مشکل، آموزشحفاظت از محیطزیست به شهروندان است.
در ایران هم، سازمان حفاظت محیطزیست نظربه اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامیایران مبنی بر وظیفه عمومی در قبال حفاظت ازمحیطزیست، در شرایطی که محیطزیست در سطوحملی و جهانی مورد تهدید جدی قرار دارد،اطلاعرسانی و اشاعه فرهنگ زیستمحیطی را ازمهمترین اهداف و وظایف اساسی خود میداند؛ازاینرو، در جهت پیگیری برنامه آموزش حفاظت ازمحیطزیست بینالمللی تلاش همهجانبهای را درسطح ملی برای آگاهسازی مردم نسبت به تهدیداتو خسارات وارده بر محیطزیست آغاز کرده است(بادکوبی، 1380).
این بحران همچنین بحرانی اخلاقی و معنوی نیزهست که برای پرداختن بدان، ما به درکی فلسفی ودینی از خود بهمثابه مخلوقات طبیعی نیازمندیم کهدر چرخه حیات به دنیا آمده و به اکوسیستموابستهایم؛ بنابراین، باید بار دیگر ادیان را با توجه بهبحران زیستمحیطی فعلی مورد بررسی قرار داد.
سواد زیستمحیطی که قسمتیکوچکی از فرایند آموزش حفاظت از محیطزیست رادربر میگیرد، میتواند بر نگرشها و در نتیجه بررفتار اثر بگذارد، اما اطلاعات در واقع، از طریق تأثیرباورها عمل میکند و این امر تا حد زیادی بهمتغیرهای شخصی مانند مذهب، عوامل اقتصادی واحساس مسئولیت یک فرد بستگی دارد."