چکیده:
احداث خانههای دوم، پدیدهی جدیدی نیست. در سالهای اخیر ساکنین شهرهای بزرگ و مادر شهرهای ایران، نواحی کوهستانی اطراف شهرها و یا نواحی ساحلی را برای گذران اوقات فراغت و ساخت خانههای ویلایی انتخاب نمودهاند. استان یزد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از نظر جاذبههای طبیعی گردشگری دارای محدودیت است؛ اما دامنههای شیرکوه و روستاهای آن موقعیت مناسبی را برای جذب گردشگران و ایجاد خانههای دوم فراهم نموده است. خانههای دوم در این نواحی بعد از انقلاب و بویژه با رواج استفاده از اتومبیل شخصی افزایش یافته است. اوج این پدیده مربوط به دههی 80 به بعد میباشد. مهمترین عامل در جذب گردشگران به این ناحیه، اختلاف دما با شهرهای اطراف و مسافت نسبتا نزدیک آن است. احداث و گسترش خانههای دوم دارای اثرات مختلف اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیستمحیطی و کالبدی است. هدف این مقاله، بررسی پیامدهای کالبدی گسترش خانههای دوم در نواحی روستایی دهستان شیرکوه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بکارگیری مطالعات کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) میباشد. نتایج نشان میدهد که خانههای دوم باعث بهبود وضعیت راهها و گسترش فیزیکی روستاها و از سوی دیگر تخریب و کاهش سطح باغات و زمینهای کشاورزی شده است.احداث خانه های دوم ، پدیده ی جدیدی نیست . در سال های اخیر ساکنین شهرهای بـزرگ و مـادر شهرهای ایران ، نواحی کوهستانی اطراف شهرها و یا نواحی ساحلی را برای گـذران اوقـات فراغـت و ساخت خانه های ویلایی انتخاب نموده اند. استان یزد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خـود، از نظـر جاذبه های طبیعی گردشگری دارای محدودیت است ؛ اما دامنه های شـیرکوه و روسـتاهای آن موقعیـت مناسبی را برای جذب گردشگران و ایجاد خانه های دوم فـراهم نمـوده اسـت . خانـه هـای دوم در ایـن نواحی بعد از انقلاب و بویژه با رواج استفاده از اتومبیل شخصی افزایش یافته اسـت . اوج ایـن پدیـده مربوط به دهه ی ٨٠ به بعد میباشد. مهم ترین عامل در جذب گردشگران به این ناحیه ، اختلاف دما بـا شهرهای اطراف و مسافت نسبتا نزدیـک آن اسـت . احـداث و گسـترش خانـه هـای دوم دارای اثـرات مختلف اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی ، زیست محیطی و کالبدی است . هدف این مقاله ، بررسی پیامدهای کالبدی گسترش خانه های دوم در نواحی روسـتایی دهسـتان شـیرکوه بـا اسـتفاده از روش توصـیفی - تحلیلی و بکارگیری مطالعات کتابخانه ای و میدانی (پرسشـنامه ) مـی باشـد. نتـایج نشـان مـی دهـد کـه خانه های دوم باعث بهبود وضعیت راه ها و گسترش فیزیکی روستاها و از سوی دیگر تخریب و کاهش سطح باغات و زمین های کشاورزی شده است .
خلاصه ماشینی:
"برای بررسی میزان تأثیر ساخت و سازهای جدید ناشی از خانه های ویلایی بـرروی اراضی زراعی و باغات از دو روش استفاده گردید: الف ) ابتدا از طریـق روش اسـنادی ، وسعت اراضی کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه (باغی و زراعی ) بدست آورده شـد که یافته های چندان روشنی را بدین دلیل که عوامل جغرافیایی و محیطی تـأثیرات قابـل توجه تری را نسبت به سایر عوامل بر کاهش سطح باغات و مزارع داشته اند، ارائه نکرده است .
5 کاملا موافقم 0 0 جمع 130 100 مأخذ: نگارندگان ، ١٣٩١ در مورد سؤال «استقرار خانه های ویلایـی موجـب تشـویق روسـتائیان بـه نوسـازی مسکن خود شده است » با بررسی و تحلیل نتایج بدسـت آمـده از پرسشـنامه مشـخص میشود که بیش از ٨١ درصد از پاسخگویان معتقدند که ساخت و سازهای جدیدی کـه در روستاهای مورد مطالعه صورت گرفته است ، انگیزه آنچنانی را در روسـتاییان بـرای الگوبرداری از ساخت خانه های دوم و ویلایی ایجاد نکرده اسـت .
8 جمع 130 100 مأخذ: نگارندگان ، ١٣٩١ با بررسی این سؤالات و میانگین رتبه ای پاسخ ساکنین محلی مشخص میشـود کـه ایجاد و گسـترش خانـه هـای دوم تـأثیر چنـدانی بـر بهبـود کیفیـت مسـاکن محلـی و تأثیرپذیری روستائیان از الگوهای خانه های دوم نداشته است و تنها در برخـی از مـوارد که ساکنین محلی از وضع مالی مناسبی برخودار بـوده انـد، اقـدام بـه سـرمایه گـذاری و ساخت مساکن جدید بر اساس الگوهای ساخت خانه های دوم نموده اند."