چکیده:
شناخت نحوة رخداد رودباد به عنوان یکی از اجزای اصلی گردش عمومی جو، تأثیر بسزایی در پیشبینی و چگونگی وقوع سایر رویدادهای اقلیمی دارد. در پژوهش حاضر، از دادههای مربوط به مؤلفهمداری و نصفالنهاری باد در ترازهای 200، 300، 400 و 500 هکتوپاسکال، در محدودة عرض جغرافیایی20 تا 80 درجة شمالی و طول جغرافیایی 10 درجة غربی تا120 درجة شرقی بهرهگرفته شده است. بازه زمانی مورد استفاده، شامل فروردین 1330 تا اسفند 1389 بوده است. در این مطالعه ماتریسی به ابعاد 1325×21914 (سطرها تعداد روز و ستونها تعداد یاختهها است) از متوسط روزانة سرعت باد، برای هر تراز تدوین گردید. این دادهها با به کارگیری نرمافزار GrADS استخراج شده است. سپس با استفاده از نرمافزار Arc Map بیضی استاندارد برای هر تراز ترسیم گردید. نتایج تحلیل توصیفی در مقیاس سالانه، بیانگر رخداد مرکز متوسط سالانه رودباد جنبحاره بر فراز شمال آفریقا، دریای سرخ و شمال عربستان در تراز 200 هکتوپاسکال است. مرکز مزبور در ترازهای پایینتر به سمت شرق جابجا شده است. همچنین بررسی متوسط فراوانی سالانه حاکی از رخداد بیشینة وقوع هسته در مناطق مذکور است. این امر یکی از عوامل مهم در انتقال پدیدة گرد وغبار به جنوب غرب و غرب کشور است. ترسیم بیضی استاندارد در تمام سطوح نشان داد که کشور در نیمة دوم بیضی استاندارد قرار گرفته است و در ترازهای پایینتر بیضی استاندارد به سمت غرب و تا حدودی شمال جابجا شده است. بررسی فراوانی بیشینة هسته در طول دوره، مراکز بیشینة فراوانی وقوع هسته را در خوزستان، بوشهر، فارس، کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان نشان داد. نحوة عملکرد دینامیکی هستة رودباد در ورودی راست و خروجی چپ هسته، که همراه با واگرایی بالایی است، همزمان با همگرایی در منطقهای که فاقد رطوبت کافی است، توفان غباری را در پی دارد.شناخت نحوة رخداد رودباد به عنوان یکی از اجزای اصلی گردش عمومی جـو، تـأثیر بسـزایی در پیش بینی و چگونگی وقوع سایر رویدادهای اقلیمی دارد. در پـژوهش حاضـر، از دادههـای مربـوط بـه مؤلفه مداری و نصف ال نهاری باد در ترازهای ٢٠٠، ٣٠٠، ٤٠٠ و ٥٠٠ هکتوپاسکال، در محـدودة عـرض جغرافیایی ٢٠ تا ٨٠ درجة شمالی و طول جغرافیایی ١٠ درجة غربی تا١٢٠ درجة شرقی بهرهگرفته شـده است . بازه زمانی مورد استفاده، شـامل فـروردین ١٣٣٠ تـا اسـفند ١٣٨٩ بـوده اسـت . در ایـن مطالعـه ماتریسی به ابعاد ١٣٢٥×٢١٩١٤ (سطرها تعداد روز و ستونها تعداد یاخته ها است ) از متوسـط روزانـة سرعت باد، برای هر تراز تدوین گردید. این دادهها با به کـارگیری نـرمافـزار GrADS اسـتخراج شـده است . سپس با استفاده از نرمافزار Arc Map بیضی استاندارد برای هر تراز ترسیم گردید. نتایج تحلیل توصیفی در مقیاس سالانه ، بیانگر رخداد مرکز متوسط سالانه رودبـاد جنـب حـاره بـر فراز شمال آفریقا، دریای سرخ و شـمال عربسـتان در تـراز ٢٠٠ هکتوپاسـکال اسـت . مرکـز مزبـور در ترازهای پایین تر به سمت شرق جابجا شده است . همچنین بررسـی متوسـط فراوانـی سـالانه حـاکی از رخداد بیشینة وقوع هسته در مناطق مذکور است . این امر یکی از عوامل مهم در انتقال پدیدة گرد وغبار به جنوب غرب و غرب کشور است . ترسیم بیضی استاندارد در تمام سطوح نشان داد که کشور در نیمة دوم بیضی استاندارد قرار گرفته است و در ترازهای پایین تر بیضی استاندارد به سمت غرب و تـا حـدودی شـمال جابجـا شـده اسـت . بررسی فراوانی بیشینة هسته در طول دوره، مراکز بیشینة فراوانی وقوع هسته را در خوزسـتان، بوشـهر، فارس، کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان نشان داد. نحـوة عملکـرد دینـامیکی هسـتة رودبـاد در ورودی راست و خروجی چپ هسته ، که همـراه بـا واگرایـی بـالایی اسـت ، همزمـان بـا همگرایـی در منطقه ای که فاقد رطوبت کافی است ، توفان غباری را در پی دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این زمینـه ، مفیـدی و زر یـن (١٣٨٤) در بررسـی همدیـدی تـأثیر سامانه های کم فشار سودانی در وقوع بارشهای سیل زا در ایران، در نتایج خود بیشترین سهم را در تشکیل و گسترش کم فشار سودانی برای کشیده شدن تاوه قطبی در تـراز٥٠ هکتوپاسکال، تقویت سلول هدلی و رودباد جنب حاره برروی مدیترانه و شـمال آفریقـا Courtenay and Davis Arctic Oscillation Index Leroux and Hall قائل شدهاند.
مراحل تعیـین بیضـی انحـراف اسـتاندارد بـه صـورت زیـر اسـت (جـی لی ،١٣٨١): محاسبة مختصات مرکز میانگین محاسبة انتقال مختصات برای هرنقطه از در توزیع از رابطة : xi′xi −mc (1 yi′ yi −ymc محاسبة زاویة چرخش طبق رابطة زیر: (∑ x′2 −∑ y′2 ) (∑ x′ 2 −∑ y′2)2+(∑x′−∑y′ (2 n n n n n n tan i= i= i= i= i= i1 n n 2∑ x′i− ∑y′i i= i1 با توجه به زاویة θ در مرحلة سوم، می توان انحراف در طول محورهای Yi و Xi را با استفاده از فرمولهای زیر محاسبه نمود: ∑(xi′osθ−isinθ2 (3 n x i1 n n ∑(xi′Sin−yi′Cos)2 y i1 n بحث و نتایج نتایج مربوط به بررسی میانگین و ضریب تغییرات سالانه رودبـاد در دورة مـورد مطالعه ، در شکل ٢، نمایش داده شده است .
Variability in the Position and Strength of Winter Jet Stream Cores Courtenay Related to Northern Hemisphere Teleconnections; Journal Of Climate; Volume 21.
Variability in the Position and Strength of Winter Jet Stream Cores Related to Northern Hemisphere Teleconnections, Journal Of Climate, 21."