چکیده:
امروزه شهرها، به ویژه شهرهای بزرگ با رشد بالای جمعیت و توسعه بیحد کالبدی مواجه هستند. آگاهی از جنبههای مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی توسعه شهری میتواند عاملی مهم در جهت رفع مشکلات و نارساییهای موجود برای نیل به رفاه اقتصادی- اجتماعی و دستیابی به توسعه پایدار باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، شناسایی سنجههای پایداری شهری و میزان رضایتمندی از پایداری محیط زندگی در سطح پنج ناحیه شهر گرگان است. بدین منظور، با استفاده از روش پیمایشی تعداد120 نمونه به صورت تصادفی ساده انتخاب و دادهها با استفاده پرسشنامه گردآوری شد. آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و کروسکالوالیس نیز برای تجزیه و تحلیل دادهها مورد استفاده قرار گرفت. همچنین با بهرهگیری از تکنیک تاپسیس، سطحبندی هر یک از نواحی شهر از نظر میزان رضایتمندی از دسترسی به مراکز خدمات، امنیت در سطح محله، کیفیت محیط، میزان تمایل به مشارکت، حس تعلق به محیط و اعتماد اجتماعی انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که در بین نواحی شهری گرگان، از نظر سنجههای پایداری و سرزندگی محیط شهری تفاوت معناداری در سطح 99 درصد وجود دارد، بهگونهای که ناحیه یک و سه و پنج در سطح مطلوب و ناحیه چهار در سطح نیمه مطلوب و نیز ناحیه دو در سطح پایینی از توسعه جای گرفتهاند. جلب مشارکت شهروندان، توزیع متعادل فضای سبز و نظارت متخصصان شهری در گسترش فضایی شهر مطابق با معیارهای پایداری از پیشنهادهای این تحقیق برای سیاستگذاری است. امروزه شهرها، به ویژه شهرهای بزرگ با رشد بالای جمعیت و توسعه بی حد کالبدی مواجه هسـتند. آگاهی از جنبه های مثبت و منفی اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی توسعه شـهری مـی توانـد عـاملی مهم در جهت رفع مشکلات و نارسایی های موجود برای نیل به رفاه اقتصادی - اجتمـاعی و دسـتیابی بـه توسعه پایدار باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، شناسایی سـنجه هـای پایـداری شـهری و میـزان رضایت مندی از پایداری محیط زندگی در سطح پنج ناحیه شهر گرگان است . بدین منظور، با استفاده از روش پیمایشی تعداد ١٢٠ نمونه به صورت تصادفی ساده انتخاب و داده ها با استفاده پرسشنامه گردآوری شد. آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و کروسکال والیس نیز بـرای تجزیـه و تحلیـل داده هـا مورد استفاده قرار گرفت . همچنین با بهره گیری از تکنیک تاپسیس ، سطح بندی هر یک از نواحی شهر از نظر میزان رضایت مندی از دسترسی به مراکز خدمات ، امنیت در سطح محلـه ، کیفیـت محـیط ، میـزان تمایل به مشارکت ، حس تعلق به محیط و اعتماد اجتماعی انجام شد. نتایج حاصـل از تحقیـق حـاکی از آن است که در بین نواحی شهری گرگان ، از نظر سنجه های پایداری و سرزندگی محیط شـهری تفـاوت معناداری در سطح ٩٩ درصد وجود دارد، به گونه ای که ناحیه یک و سه و پنج در سطح مطلوب و ناحیـه چهار در سطح نیمه مطلوب و نیز ناحیه دو در سطح پایینی از توسعه جای گرفتـه انـد. جلـب مشـارکت شهروندان ، توزیع متعادل فضای سبز و نظارت متخصصان شهری در گسـترش فضـایی شـهر مطـابق بـا معیارهای پایداری از پیشنهادهای این تحقیق برای سیاستگذاری است .
خلاصه ماشینی:
"با توجه به مسایل مطرح ؛ هدف پژوهش حاضـر تحلیلـی بـر پایـداری و سـرزندگی محـیط شهری نواحی شهر گرگان می باشد کـه از نظـر میـزان رضـایتمندی شـهروندان از مؤلفـه هـای همانند: دسترسی به مراکز و امنیت در محله ، کیفیت کالبدی محیط ، میزان تمایل به مشـارکت و تعاملات اجتماعی ، حـس تعلـق بـه محـیط و اجتمـاع و اعتمـاد نهـادی مـورد ارزیـابی و بـه سطح بندی نواحی شهر با توجه به سنجه های پایداری پرداخته شد و با مطالعـه مقـدماتی ، ایـن فرض مطرح است که ؛ بین نواحی شهری گرگان از نظر سنجه های پایداری شهری تفاوت فاحشی وجود دارد و به نظر می رسد، تکنیک تاپسیس مدلی مناسب به منظور شناسایی و اولویـت بنـدی نواحی شهری از نظر سنجه های پایداری شهری است .
نتایج پژوهش حسین زاده دلیر و همکـاران (١٣٨٨)، بـا عنـوان "تحلیـل و ارزیـابی کیفـی سنجه های پایداری شهری در شـهر تبریـز" کـه در چهـار بافـت ؛ سـنتی ، جدیـد، حاشـیه ای و روستایی صورت گرفته است ، نشان می دهد که میزان رضـایت منـدی شـهروندان از سـر زنـدگی شهری در چهار بافت مختلف شهر تبریز پایین است ، از این رو توجـه بـه سـنجه هـای پایـداری شهری ، به ویژه دسترسی به فضای سبز و مراکز تفریح و ورزشی و افزایش سرانه این کـاربری هـا می تواند موجب افزایش سرزندگی محیط شهری و پایداری توسعه شهر گردد."