چکیده:
«قانون اساسی » یکی از موضوعات مهم مورد مطالعه جغرافیای سیاسـی اسـت زیـرا حکومـت هـا بـرای اعمـال حاکمیت بر قلمرو، منابع و مردم کشور خود، نیازمند تدوین قانون اساسی و اجرای آن هستند. وقوع انقـلاب، از پدیدههایی است که معمولا تدوین یک قانون اساسی جدید را در پی دارد. کشور ایران نیز در طول یکصد سـال گذشته ، دو انقلاب بزرگ را تجربه کرده که به دنبال هر دو انقلاب، دو قانون اساسی جدید یعنی «قانون اساسـی مشروطه » و «قانون اساسی جمهوری اسلامی » شکل گرفته است . محور نوشـتار حاضـر، بـر مقایسـه دو مفهـوم «قلمرو» و «قلمروسازی» و ابعاد آنها در ایـن قـوانین اساسـی اسـتوار اسـت و در انجـام آن از «روش توصـیفی تحلیلی » بهره گرفته شده است . نتایج تحقیق ، نشانگر تفاوت این مفاهیم در دو قانون اساسی است بدین گونه که در قانون اساسی مشروطه ، مفهوم «قلمرو» بخشی از فضای جهانی می باشد که به یک حکومت معین تعلـق دارد، حقوق حاکمیت و مالکیت در آن اعمال می شود و دارای محدوده و مرزهای مشـخص مـ باشـد. امـا در قـانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نه تنها قلمرو چنین مضمونی را دارا مـی باشـد، بلکـه در بسـیاری از اصـول آن مفهومی «فرا قلمرو» ارائه شده است که مترادف با «امت » بوده و چندان قائل به مرزهای کشـور نیسـت . از نظـر «قلمروسازی» و ابعاد آن (سازماندهی سیاسی فضا، قلمروداری و قلمروخواهی ) نیز این دو قانون متفاوت از هم هستند. به عنوان نمونه در «قانون اساسی مشروطه » صرفا به بحـث «سـازماندهی سیاسـی فضـا» و «قلمـروداری» پرداخته شده است ، درحالی که در «قانون اساسی جمهوری اسلامی » علاوه بر اینها، «قلمروخواهی » نیـز در نظـر گرفته شده است . همچنین ، در «قانون اساسی مشروطه »، بیشترین اصول در ارتباط با «سازماندهی سیاسـی فضـا» است . در حالی که در «قانون اساسی جمهوری اسلامی » بیشترین «اصول» مـرتبط بـا «قلمـروداری» اسـت . ایـن تحقیق نشان می دهد که علت وجود تفاوتها در مفهـوم قلمـرو و قلمروسـازی، تفـاوت در شـرایط فضـایی و دیدگاههای خاص نخبگان و قانون گذاران این دو قانون بوده است .
خلاصه ماشینی:
"در دنیوی و مخل به نظم نباشند در تمام ٣٩ م مملکت آزاد است سوگند نامه پادشاه ٦ م حفاظت از جان و مال اتباع خارجه ٤١ م انعقاد مجلس بعد از رحلت پادشاه ٣٧ م تعیین ولیعهد در صورتی که پادشاه اولاد ٥١ م اعلان جنگ و عقد صلح ذکور نداشته باشد هیچ قشون نظامی خارجه به خدمت انتقال سلطنت اگر ولیعهد زیر بیست سال دولت قبول نمی شود و در نقطه ای از ٣٨ م ١٠٦ م باشد نقاط مملکت نمی تواند اقامت و یا عبور کند مگر به موجب قانون استخراج و تدوین از: نگارندگان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، با توجه به مفهوم «قلمرو» در آن، «قلمروسازی» در برگیرنده هر سه جنبه : «سازماندهی سیاسی فضا»، «قلمروداری » و «قلمروخواهی » می باشد و از این نظر تفاوت اساسی با قانون اساسی مشروطه دارد.
رئیس جمهور ٥٠ حفظ محیط زیست ١٤٣ پاسداری ارتش از استقلال و تمامیت ارضی کشور منع عضویت افراد خارجی در ارتش و نیروهای ٥٩ همه پرسی و مراجعه مستقیم به آرا مردم ١٤٥ نظامی کشور ٦٨ جنگ و اشغال نظامی و انتخابات ١٤٦ منع استقرار پایگاههای نظامی خارجی ٧٨ ممنوعیت تغییر در خطوط مرزی ١٤٧ آموزش نظامی ٧٩ حکومت نظامی ١٥٠ نگهبانی و پاسداری سپاه پاسداران از انقلاب ٨١ منع امتیاز تأسیس شرکت ها به خارجیان ١٥١ آموزش نظامی شورای نگهبان: پاسداری از قانون اساسی و 91 موازین اسلامی استخراج و تدوین از: نگارندگان در زمینه «قلمروخواهی » نیز که در قانون اساسی مشروطه به آن اشاره نشده است ، در برخی اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به صورت مستقیم به این مسأله پرداخته شده است که محتوای آن شامل امت اسلامی ، پیروزی مستضعفین در جهان، جهاد در راه خدا و مبارزه در راه گسترش حاکمیت قانون خدا بر جهان، آزادی و کرامت ابناء بشر، اتحاد ملل اسلامی و حکومت حق و عدل در جهان می باشد."