چکیده:
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی به عنوان یک سازمان بین المللی دفاعی که با هدف تأمین امنیـت جمعی در باربر بلوک شرق (شوروی) تشکیل شده بود، نه تنهـا بـا از میـان رفـتن ایـن بلـوک دچـار اضمحلال و فروپاشی نگردید، بلکه با ارائه ی تفسیری جدید از نقـش و مسـئولیت خـود مثـل تـأمین امنیت انرژی جهانی، مبارزه با دزدی دریایی، حملات سایبری، مبارزه با نقض حقـوق بشـر، حمایـت از گسترش نظام لیبارل دموکارسی و بازار آزاد، کنتـرل سـلاح هـای کشـتار جمعـی و ... تاونسـت بـه حیات خود ادامه دهد. در این میان ، جمهوری اسلامی ایارن به عناون یک کشور مخالف نظـام موجـود بین المللی و مخالف سیاست های غرب از جایگـاه بـالایی در میـان اعضـای نـاتو در ترسـیم اهـداف راهبردی و امنیتیشان برخوردار است ؛ به خصوص در رویکرد نوین امنیتی نـاتو کـه در نشسـت هـای لیسبون و شیکاگو به ترتیب در سال های ٢٠١٠ و ٢٠١٢ میلادی به تصـویب اعضـای سـازمان رسـید، آنها نگارنی خود را از ماهیت و روند فعالیت های هسته ای جمهوری اسـلامی ایـارن اعـلام کـرده و از لزوم مقابله جدی با آن سخن گفتند. غرب به نوعی در رویکرد جدید امنیتی خود، جمهـوری اسـلامی ایارن را به عناون "دگر" و دشمن خود تلقی کرده است . با این پیش فرض ، هدف ایـن پـژوهش پاسـخ به این پرسش است که جایگاه جمهوری اسلامی ایارن در رویکرد نـوین امنیتـی نـاتو بـه چـه شـکل میباشد؟ یافته های تحقیق حاضر که با روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است ، حـاکی از آن میباشد که ناتو با تغییر تعاریف امنیتی خود از مفاهیم سخت به نرم ، سعی در گسترش حـوزه ی نفـوذ و عمل خود نموده است و با تغییر تعاریف ناتو از مسـئولیت هـا و وظـایفش ("خـود" و "دگـر") در مفاهیم ناتو نیز تغییر پیدا کرده است . بنابارین ، با بررسی رویکرد نوین امنیتی ناتو نسـبت بـه جمهـوری اسلامی ایارن ، قابل ذکر است که این سازمان و در رأس آن ایالات متحده ی آمریکـا بـا "دگـر" تلقـی کردن جمهوری اسلامی ایارن ، سعی در امنیتی جلوه دادن
خلاصه ماشینی:
به هر حال ، آنچه که آشکار است ، از دید آمریکاییها، جمهوری اسلامی ایـران بـه عنـوان چـالش گـر اصلی سیاست ها و برنامه های راهبردی آمریکا در منطقه مـیباشـد، از ایـن سـو، بـا اسـتفاده از راهبردهای مختلف از جمله انعقاد قراردادهای امنیتی با کشورهای حاشیه ی جنوبی خلیج فارس و ایجاد پایگاه های نظامی در آسیای مرکزی و قفقاز در صدد مقابله با جمهوری اسلامی ایران و به انزوا کشاندن این کشور میباشند.
از آنجا که جمهوری اسلامی ایران در رویکرد جدید ناتو به عنـوان بـازیگر تهدیدسـاز شـناخته شده است و غرب "دگر" خود را جمهوری اسلامی ایران تعریف کرده است ؛ یعنی همان طـور که سازه انگاران معتقدند، بازیگران بر اساس نوع نگاه و برداشتی که از یـک دیگـر دارنـد، مـرز میان خودی و دیگری را تعیین میکننـد (مشـیرزاده ، ١٣٨٦: ٣٢٦)؛ جمهـوری اسـلامی ایـران هـم به عنوان یک کشور مخالف سیاست های قـدرت هـای بـزرگ و هـم چنـین بـه دلیـل دارا بـودن ایدئولوژی و رویکرد متفاوت با غـرب و اعضـای پیمـان ، از آنهـا بـه عنـوان دشـمن و رقیـب خطرنـاک یـاد مـیکننـد.
در این مقاله نویسندگان ابتدا به سیاست گسترش رو به شرق ناتو و تأثیر آن بر امنیت ملـی جمهـوری اسـلامی ایـران و در نهایـت بـه بررسی جایگاه جمهوری اسلامی ایران در رویکرد نوین راهبردی ناتو با توجه به دو پیمان مهم (لیسبون و شیکاگو) میپردازند و در بخش پایانی راه کارهایی را برای مقابله بـا تهدیـدات نـاتو ارائه میکنند.