چکیده:
چکیده برای بررسی متن قرآن و اثبات اینکه همین متن از زمان رسول خدا(ص) به ما رسیده است، ادلة متنوعی از سوی علمای مسلمان ارائه شده که برخی از این ادله نیاز به بررسی، تعدیل و شفاف‌سازی دارند، از جملۀ این ادله، نظریۀ تواتر متن قرآن است که به خوبی تبیین نشده است. اقوال علما در این مقوله بسیار متشتت و گاهی نیز معارض یکدیگر است، در حالی که تواتر متن یکی از اساسی‌ترین ادله برای اثبات تاریخی بودن و سندیت قرآن است. در این مقاله، با تبیین تواتر قرآن، دو چالش عمدة فرا روی آن، یعنی مخالفت برخی صحابه با کار عثمان در توحید مصاحف و اختلاف قرائت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر نگارندگان، این دو مسئله نمی‌‌تواند موضوع تواتر اصل قرآن را خدشه‌دار سازد. بر این اساس، برای اثبات تواتر قرآن، نیازی به تمسک به ادله‌ای چون اجماع علما، روایات غیرمعتبر، تقیه و موارد مشابه نیست که از سوی علما برای ایجاد سازگاری بین این دو مقوله به کار گرفته شده است.
خلاصه ماشینی:
وقتی بخواهیم این اطمینان مسـلمانان را در قالـب دلیلـی علمـی عرضـه کنـیم ، میتوان گفت که قرآن به صورت متواتر از نسلی به نسـل دیگـر منتقـل شـده اسـت و هـیچ یـک از نسل ها در اینکه این همان قرآنی است که پیامبر آورده است ، تردید نکرده اند؛ یعنی افرادی که قرآن را با الفاظ ، عبارات و اعراب گذاری آن برای ما نقل کرده اند، از نظر فراوانی بـه انـدازه ای هسـتند کـه احتمال توطئه و توافق آنها بر دروغ دربارة ایشان تصور نمیشود، همان گونه که وجـود شـهر مکـه و مدینه ، وجود مقدس حضرت رسول اکرم (ص ) و أمیرالمؤمنین (ع ) برای ما به تواتر ثابت اسـت .
ثالثا ایـن روایات که به عنوان طعن در تواتر قرآن ارائه شده ، دلالت بر این ندارد که ابـن مسـعود در قرائـت بـا مصحف عثمان مخالفت کرده است ، بلکه او میخواست قرآن را بنـا بـر روایتـی کـه خـود بـه طـور مستقیم از رسول خدا شنیده بود، قرائت کند.
آیت الله خویی نیز بر این نظر است که لازمۀ تواتر قرآن ، تواتر قرائت های گوناگون آن نیست ؛ زیرا اختلاف در کیفیت ادای کلمه ای با اتفاق نظر دربارة اصل آن منافات نـدارد.
این قرائت ها که بر اساس احرف سبعه اند، همه صحیح هستند و قرآن بر اساس آنها نازل شده است » (ابن جزری، بیتا، ج ١: ٩).
عده ای قرائت های قراء سـبعه را همـان احـرف سـبعه ای دانسته اند که بر اساس روایات اهل سنت ، قرآن بر هفت حرف نازل شده اسـت ، در حـالی کـه هـیچ ارتباطی میان این دو وجود ندارد.
(
, 
, 
)
