چکیده:
دوران حکمرانی ایلخانان مغول از اثرگذارترین دورهها در تاریخ ایران بوده است که به طور قابل توجهی حیات اجتماعی ایرانیان را دستخوش تغییراتی ساخت. یکی از نمونه های این تغییرات، در موضوع پوشاک قابل ردیابی و مطالعه است. هدف این مقاله بررسی پوشاک مردانه، شکل و طرح البسه و انواع و اجزاء آن در دورهی ایلخانان میباشد. مشاهدهی آثار هنری و نگارگری های کتب تاریخی آن دوره مهمترین شیوه در بررسی های این مقاله بوده است. چنین به نظر میرسد که این نگاره ها جزئیات قابل توجهی در رابطه با پوشاک آن دوره را به نمایش میگذارند. از دیگر منابع مهم در این تحقیق استفاده از کتب تاریخی، سفرنامه ها و برخی کتاب های ادبی دوره ی ایلخانان بوده که مطالب ارزشمندی در خصوص پوشاک این دوره بدست می دهد. روش پژوهش مبتنی بر تاریخ خرد (Microhistory) است و مطالب حاضر به شیوهی کتابخانه ای گردآوری شده است. سوال اصلی این است که پوشاک مردان در دوره ی ایلخانان چگونه بوده است؟دوران حکمرانی ایلخانان مغول از اثرگذارترین دوره ها در تاریخ ایران بوده است که به طور قابل توجهی حیات اجتماعی ایرانیان را دستخوش تغییراتی ساخت . یکی از نمونه هـای ایـن تغییـرات ، در موضوع پوشاک قابل ردیابی و مطالعه است . هدف این مقاله بررسی پوشاک مردانه ، شـکل و طـرح البسه و انواع و اجزاء آن در دوره ی ایلخانان میباشد. مشاهده ی آثار هنری و نگـارگریهـای کتـب تاریخی آن دوره مهمترین شیوه در بررسیهای این مقاله بوده است . چنین به نظر میرسد کـه ایـن نگاره ها جزئیات قابل توجهی در رابطه با پوشاک آن دوره را به نمایش میگذارند. از دیگر منابع مهم در این تحقیق استفاده از کتب تاریخی، سفرنامه ها و برخی کتاب های ادبی دوره ی ایلخانان بوده که مطالب ارزشمندی در خصوص پوشاک این دوره بدست میدهد. روش پژوهش مبتنی بر تاریخ خـرد (Microhistory) است و مطالب حاضر به شیوه ی کتابخانه ای گردآوری شده اسـت . سـوال اصـلی این است که پوشاک مردان در دوره ی ایلخانان چگونه بوده است ؟
Changed a lot in the Iran social life، Ilkhanid ruling was one of the most influential era in Iranian history. One of these alteration examples is traceable in clothing. The purpose of this study is to investigate the men''s clothing، their shape and design، their components، and styles in the Ilkhanid era. The most important materials of this study are the observation of the handwork arts and some galleries of historical books. It may be observed that these images indicate considerable details about the style of the clothing in that era. The other important references consist of historical books، traveling letters، and some literary books from the Ilkhanid era. This will give us valuable subjects concerning the clothing of this era. The methodology of this study is based on Microhistory، and the materials are collected in the literary. The main question is what the type of clothing was in the Ilkhanid era?
خلاصه ماشینی:
"آن چه نیاز به این پژوهش را جدیتر میکند این است که بررسی حاضر مربوط به یکـی از ادوار مهم تاریخ ایران یعنی دوره ی ایلخانان مغول میباشد که در آن مقطع زمـانی بعـد از هجوم مغول علاوه بر آسیب های بسیاری که بر بدنه ی ایران آن روز وارد ساخت ، جامعه را با فرهنگی ایلی و قبیله ای روبرو نمود که هرچند چیز زیادی برای جـایگزینی فرهنـگ ایرانـی نداشت اما نمیتوان اثرگذاری آن بر فرهنگ ایرانی را نادیده گرفت .
از میان نقاشیهای کتـب تـاریخی کـه در دوره ی ایلخانـان انجـام گرفتـه اسـت ، نگاره هایی از کتاب های جامع التواریخ ، شاهنامه ی فردوسی نسخه ی دموت 1 و آثارالباقیه عـن القرون الخالیه 2 انتخاب و بررسی شد.
تصویر 1: انواع کلاه های مغولی، جامع التواریخ ، نیمه ی اول سده ی هشتم 1-2- عمامه و دستار: در دوره ی ایلخانان دستار یکی از انواع مختلف پوشش های سر پادشاهان و امرا بوده است (همدانی، 1373، 2: 1282).
در تصویر 10 که وفات هلاکوخان در جامع التواریخ را نشان مـیدهـد، این نکته قابل مشاهده است که افراد حاضر کلاهی بر سر ندارنـد و تنهـا پارچـه ای بـر سـر بسته اند و نیز کلاه پردار هلاکو بر روی تابوت او گذارده شده ، کلاهی که در نقاشی دیگـری در همین کتاب در تصویر 11 بر سر او مشاهده میشود.
نمونه ی دیگـر تغییـرات در پوشـاک دوره ی ایلخانـان ، گلـدوزیهـای طلایـی بـر روی لباس هاست که به وفور در نگاره های جامع التواریخ دیده میشود و برای نمونه در تصویر 14 که اسلام آوردن غازان خان تصویر گردیده ، نشان داده شده است ."