چکیده:
به تازگی سه کتاب از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث (پژوهشکده تفسیر) منتشر شده است که موضوع مشترک آنها انسانشناسی قرآنی است؛ هرچند هر یک از این سه کتاب به یک جنبه از این موضوع میپردازد: یکی انسانشناسی به طور خاص، دیگری اخلاق فردی و اجتماعی و دیگری روابط اجتماعی از نگاه قرآن؛ بنابراین میتوان گفت با سه تفسیر موضوعی جدید در حوزه انسانشناسی قرآنی مواجهایم. در این مقاله، پس از مروری بر محتوای این سه کتاب، امتیازات و کاستیهای آنها بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"٥-٧٧٠-٤٩٣-٩٦٤-٩٧٨ سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» فهرست روایات انتهای کتاب، تنها با ۹روایت، منبع مناسبی برای قضاوت درباره میزان استناد این کتاب به روایات نیست فصل دوم: «همدردی و ایثار» فقط درباره ایثار است و به نظر میرسد کلمه «همدردی» در عنوان این فصل اضافه است؛ مخصوصا اینکه نویسنده هم ایثار را مترادف همدردی نمیداند سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» سپس یگانه راهحل همه این مشکلات را «حلم و بردباری» معرفی میکند و آن را مصداق «هوش هیجانی» در دانش روانشناسی نوین میخواند سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» اما جالب است که نویسندگان این سه کتاب هرچند ارتباط علمی نزدیکی با یکدیگر دارند (چنانکه از یادکرد اسامی در مقدمهها برمیآید)، مطالب کتابهایشان بهگونهای تنظیم شده است که گویی حتی این سه کتاب هم در سه جزیره جداگانه نگاشته شدهاند سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» مهمترین نکته از نگاه من در این کتابها این است که بهوضوح از موضعی انسانی و زمینی نگاشته شدهاند؛ یعنی نویسندگان هر سه کتاب دغدغهمند «انسان» و مسائل و مشکلات فلسفی، فردی و اجتماعی او هستند سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» آنچه از مطالعه متن این سه کتاب برمیآید این است که هر سه کتاب تنها در جزیره معارف دینی به نگارش درآمدهاند و بهنظر میرسد نویسندگان (البته نه بهیک اندازه) التفات و عنایتی به جهان علمی بیرون از این جزیره ندارند سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» چقدر بجا بود که نویسنده در فصل «ستایش و بندگی» خواننده را به کتاب ماندگار فریدریش هایلر درباره جایگاه و اهمیت ستایش و نیایش در سنتهای دینی ارجاع میداد که بهتازگی با عنوان نیایش ترجمه و وارد بازار کتاب شده است) سهگانه «قرآن، کتاب زندگی» سه کتاب اگرچه از نظر طراحی کلی شبیه هستند، از نظر ویرایش صوری یکسان نیستند و از یک معیار واحد بهره نمیبرند"