چکیده:
اشتغال از ضرورتهای زندگی افراد بشر است. شیعیان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. سفارش اهلبیت( به کسب و کار و نهی از بیکاری و بطالت، از نکات مهم تاثیرگذار در زندگی شیعیان در عصر حضور ائمة اطهار( بوده است. شیعیان بهگونهای به شغل و کسب روزی حلال اهتمام داشتند که شهرت برخی از آنها به شغلشان است. هرچند بهسبب کمبود منابع، دستیابی به شغل تمام اصحاب ائمة معصوم(، دشوار است، اما در این نوشتار سعی شده تا با استقرای کافی و بررسی گسترده، به شغل اصحاب امامان( و فضای اقتصادی دورة ائمة( و وضعیت اقتصادی شیعیان در آن دوره دست یابد. بر اساس این استقرا، یاران و راویان ائمة اطهار( شغلهای متنوعی داشتند که نشاندهندة حضور آنان در عرصة اقتصادی است. از سوی دیگر، آنان در کنار شغل و پیشة عادی، حامل علوم و معارف اهلبیت( بودند و بعضی از آنان حافظ هزاران حدیث بودند، و حتی برخی از آنان به مرحلة فقاهت و اجتهاد رسیده بودند.
خلاصه ماشینی:
هارونبن یحیی (همان، ص449) از راویان // بشر (همان، ص 127) امام باقر( بیاع الزطی (فرشندة نوعی لباسهای هندی) عبداللهبن ایوببن راشد زهری (نجاشی، 1365، ص 221) امام باقر( // میسربن عبد العزیز (طوسی، 1415ق، ص 309) امام باقر و امام صادق( // علی (همان، ص 360) اسباطبن سالم (نجاشی، 1365، ص106) امام صادق( // محمدبن میسربن عبد العزیز (همان، ص 368) امام صادق( // عبدالحمید (طوسی، 1415ق، ص 240) امام صادق( // ابن ابی عمیر (شیخمفید، 1413ق، ص 86) امام کاظم و امام رضا و امام جواد( // صـــراف صلتبن حجاج صیرفی (طوسی، 1415ق، ص 227) امام صادق( الصیرفی (راغب، 1374، ج 2، ص 394) عبدالرحمنبن امی (همان، ص 237) امام صادق( // عبداللهبن حسن (همان، ص 234) امام صادق( // عبدالملکبن عتبه (همان، ص 238) امام صادق( // عبدالخالقبن حبیب (همان، ص 240) امام صادق( // هیثمبن حبیب (همان، ص 319) امام صادق( // عبدالخالقبن عبد ربه (همان، ص 240) امام صادق( // علیبن حیان (همان، ص 246) امام صادق( // محمدبنعلی بننعمان (مؤمن طاق) (نجاشی، 1365، ص 325-326) امام صادق( // عمروبن حریث (همان، ص 289) امام صادق( // عمربن عیسی (طوسی، 1415ق، ص 254) امام صادق( // فضلبن عذار (همان، ص 268) امام صادق( // قاسمبن عبدالرحمان (همان، ص 271) امام صادق( // محمدبن حسن (همان، ص 279) امام صادق( // محمدبن عذافر (همان، ص 291) امام صادق( // محمدبن فضیلبن کثیر(همان، ص 292) امام صادق( // محمدبن ناجیه (همان، ص 296) امام صادق( // هارونبن خارجه (همان، ص 318) امام صادق( // ابوایوب هلالبن مقلاص (همان، ص 320) امام صادق( // یحییبن اسحاق (همان، ص 321) امام صادق( // یونسبن عمار (همان، ص 324) امام صادق( // حنانبن سدیر (نجاشی، 1365، ص 145-146) امام صادق و امام کاظم( // حسینبن خالد (همان، ص 355) امام رضا( // محمدبن اسحاقبن عمار (همان، ص 365) امام رضا( // محمدبن فضیل (همان، ص 365) امام رضا( // الیاس صیرفی (نجاشی، 1365، ص 39) امام رضا( // احمدبن عباس نجاشی (طوسی، 1415ق، ص 412) // در سال 335 زنده بود.
ابراهیمبن أزرق کوفی (طوسی، همان، ص124) امام صادق( // خربزه فروش میثم تمار (کشی، 1409ق، ص78) حضرت علی( بیاع البطیخ: البته از نام وی بر میآید که وی خرمافروش بوده باشد، نه خربزهفروش، با اینحال، گزارش در منبع مذکور، به خربزه فروشی وی اشاره شده است، هرچند ممکن است وی دو شغله بوده باشد.