چکیده:
مقاله حاضر به بررسی تأثیر برابری جنسیتی (در خانواده میان زن و شوهر)، بر باروری زنان 20 تا 40 سال ساکن در شهر سبزوار میپردازد. بدین منظور نمونهای 400 نفری از زنان مورد مصاحبه قرار گرفتند. متغیر وابستهی تحقیق با شاخص تعداد فرزندانی که زن قصد دارد به دنیا بیاورد، سنجیده شد. علاوه بر متغیر مستقل برابری جنسیتی، رابطه متغیرهای تحصیلات، درآمد، وضعیت اشتغال زن و شوهر، تعداد حاملگیهای ناخواسته، تعداد سقط، تعداد مرگ و میر فرزندان و محل تولد زن نیز با متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفت؛ تا تأثیر متغیر برابری جنسیتی در تحلیل چندمتغیره بهتر مشخص شود. نتایج تحلیل تک متغیره نشان می دهد که برابری جنسیتی رابطه ی مستقیم و معنی داری با متغیر وابسته دارد. تحلیل چندمتغیره نیز نشان میدهد که با کنترل متغیرهای اجتماعی اقتصادی، متغیر برابری جنسیتی وارد معادله میشود. این یافته ها مؤید نظریه برابری جنسیتی مکدونالد است. او معتقد است زنان که در جامعه امروزی تحت تأثیر عقاید جدید برابریخواهانه در نهادهای فردمحور هستند، در صورتی که در نهاد خانوده، برابری جنسیتی را تجربه نکنند، برای رسیدن به اهداف خود، از باروریشان میکاهند.
خلاصه ماشینی:
از سوی دیگر چنان چـه در نهـاد خانواده ، به خاطر سلطه ساختارهای مردسالارانه ، برابری جنسیتی در سـطح پـایینی باشـد و زنـان در زنـدگی زناشویی خود در خانواده ، مورد تبعیض از طرف همسر واقع شوند، بنابر نظریه ی مک دونالد(الف ، ٢٠٠٠: ١)، بیم ١- Bumpass ٢ -Westoff آن می رود که زنان برای تحقق خواسته های خـود، از فرزنـدآوری خـود بکاهنـد و سـطح بـاروری در ایـران از وضعیت فعلی نیز پایین تر رود.
هابر نظریه پرداز فمینیستی معتقد است علت این که جنبش احیا شده ی زنـان در دهـه ی ١٩٧٠ به نظریه عمومی جنسیتی منتهی نشد این بود که اکثر زنان در حـوزه هـای جامعـه شناسـی خـانواده و جامعه شناسی پزشکی کار می کردند که بیشتر بر دیدگاه های روان شناسی اجتماعی متمرکز است و کم تر بـه باروری و متغیرهای منزلت شغلی زنان می پردازند.
نظریه برابری جنسیتی به طور ضمنی بیان می کنـد کـه قبـل از کاهش باروری ، تعداد فرزندان زنان ، بیشتر از تعدادی است که آن ها می خواسـته انـد بـه طـوری کـه تقاضـای برآورده نشده ای برای وسایل جلوگیری وجود دارد.
به علاوه با توجه به تأیید متخصصان (عباسی شوازی ، مک دونالـد 1 - Individual-oriented 2 - Family-oriented و حسینی -چاووشی ، ٢٠٠٩: ١٠) مبنی بر وجود پیش شرط های نظریه برابری جنسیتی در ایران ، فرضیه اصلی پژوهش حاضر آزمون تأثیر رابطه برابری جنسیتی در خانواده بین زن و مرد و باروری زنان است .
(2000)A: " Gender Equity in theories of fertility transition", Population and Development Review, Vol. 26, No. 3.
(2000)B: "Gender Equity, Social Institutions and the Future of Fertility", Journal of Population Research, Vol. 17, No. 1.