چکیده:
همدان از دیرباز میزبان اقوام و پیروان ادیان مختلف بوده است، که یهودیان یکی از آنان به شمار می‌روند. موقعیت جغرافیایی و اقتصادی همدان و قرار گرفتن آن بر سر راه بازرگانی بین‌النهرین، سبب گردید که یهودیان در دوره‌ی قاجار این شهر را مرکز فعالیت‌های اقتصادی خود در غرب ایران قرار دهند. تراکم جمعیت و آزادی نسبی یهودیان در همدان در دوره‌ی قاجار باعث گردید که آنان در فعالیت‌های اقتصادی، مانند بازرگانی با بین‌النهرین، پزشکی و عتیقه‌فروشی، به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابند؛ گرچه این فعالیت‌ها پیوسته تحت تاثیر چگونگی روابطشان با اکثریت مسلمان و وقایع بین‌المللی، مانند جنگ جهانی اول، قرار داشت.
نگارندگان ، با رویکردی تاریخی و با تکیه بر منابع کلاسیک، سفرنامه‌ها و اسناد، کوشیده‌اند ضمن بررسی اجمالی اوضاع اجتماعی یهودیان در همدان، به طور خاص، به فعالیت‌های اقتصادی آنان در دوره‌ی قاجار و تاثیر آن بر جایگاه اجتماعی‌شان بپردازند. این پژوهش بر اساس تحلیل داده‌های تاریخی انجام شده است.
Hamadan has long been the host of relatives and followers of different religions, including Jews. Geographic and economic position of Hamadan has located it over the Economical and Commercial path of Mesopotamia, and that was why the Jews during the Qajar period considered it as the center of their economic activities in the west of Iran. Population density and relative freedom of Hamedan Jews in the Qajar period such as trade with Mesopotamia, Medicine, and selling the antique things, caused their economic activities to achieve a significant progress; although these activities were continually impressed by how their relationship with the Muslim majority was, and international events, such as World War I. Authors, by using a historical approach and relying on classical sources, itineraries and documents has tried to have an overview of the situation of Jews in Hamedan, in particular, the economic activities of the Jews in the Qajar period and its impact on their social status. This research has been done on the basis of historical data.
(
, 
, 
)
