چکیده:
اهمیت نگارش روشمند و سهلآموز بر همگان روشن است. در گذشته هر چند کمابیش به تأثیر نافذ این کار آگاه بودند اما در عمل چندان توجهی به آن نمیشد و شاید هم دشواری و وقتگیری کار سبب این کمتوجهی بود و کتابها اعم اتحقیقی و درسی و آموزشی عموما از تکنولوژی آموزشی برخوردار نبودند. در مقالة حاضر اندک بحثی درباره اهمیت تکنولوژی آموزشی به عمل آمده و سپس چند نمونه از کتاب کبری در منطق، حاشیه ملاعبدالله و منظومه سبزواری ارائه شده و دشواری آنها برای متعلم آغازین و میانه تا حدی بیان گشته و نمونهای هم از منطق مظفر برای نشان دادن تکنولوژی آموزشی خوب در منطق آمده است. سپس گزارشی در باب برخی از کتابهای اصول فقه و دشواری بعضی و سهولت برخی دیگر ارائه شده و سرانجام به کار بسیار ارزشمندی که مرحوم مظفر در منطق و اصول فقه انجام داده اشاره شده است
خلاصه ماشینی:
١. حاشیه ملاعبدالله برمنطق تفتازانی تفتازانی (٧١٢ـ٧٩٣ه) کتابچه بـسیارفـشرده ای بـه نـام «تهـذیب المنطـق والکـلام » دارددر نهایت ایجازکه درواقع نوعی هنرنمایی اسـت درفـشرده سـاختن مطلـب ؛درمیـان طـلاّب معروف است که تفتازانی گفته بودهرکس یک کلمه ازاین بکاهدیاتبدیل به احسن کند یابرآن بیفزایدمن یک سکّه ـیادرهمـین مقـدار ـبـه اومـی دهـم ومرحـوم شـیخ بهـائی چندین کلمه ازآن کاسته یاتبدیل به احسن کرده بود وگفته بـوداگـرزنـده مـی بـودازاو مطالبه می کردم .
ملاحظه می کنیدکه این نه سطرراچگونه دریک سـطرچلانـده اسـت ؟آری ایـن شیوه واین نوشته برای کسی مناسب است که برمنطق مسّلط شده باشد وبتوانددریابدکـه هرکلمه یاجمله ای اشاره به کدام مضمون ومطلب است ،امابرای نوآموزمنطق راستی که بسیاردشوار ورماننده است ،چنان که برخی ازیاران مارارماند.
این یک راه ،راه دیگری هم برای عکـس نقـیض ایـن اسـت کـه نقیض دوم رااول قراردهیم بامخالفت درسلب وایجاب بنابراین همان قـضیه بـالابـه ایـن صورت درمی آید: هیچ غیرانسانی (نقیض انسان ) نویسنده نیست .
آری قطب رازی درشرح مطالع ٢٨نوع جهت راآورده وتفتـازانی هـم ازآنجاپیروی کرده ، باآنکه اوّلاًبـسیاری ازآن جهـات جـای بحـث دارد،ثانیـاًآمـدن آن جهات درچنان کتاب تحلیلی تحقیقی درعالی ترین سطح منطق ،برای این کتابچـه وبـرای نوآموزاین علم اصلاًلازم نیست .
البته پیش ازتفتازانی ،ابن سینادرشفاپیرامون هرکدام ازموادّقیاس کتاب مـستقلی نوشته وخواجه طوسی نیزهم دراساس الاقتباس وهم درمنطق تجریدبـاتفـصیل نـسبی از آنهابحث کرده ولی به هرحال دراین متن پیرامون این موضوع بسیارمهم که راستی بـرای همگان ـازفیلسوف وخطیب وحقوق دان وشاعروهراهل بحثـی ـضـرورت تـامّ وتمـام دارد،به جزتعریف ،مطلبی نیامده است .