چکیده:
مجالس سبعه، مجموعه مواعظ هفتگانة مولانا و اثری اخلاقی – تعلمی است که از منبر ارائه شده است. زمان تالیف مجالس سبعه به احتمال قوی پیش از ملاقات با شمس است. مجالس سبعه قصص و معانی مشترک بسیاری با منظومه عرفانی، حکمی و تعلیمی مثنوی معنوی دارد. علاوه بر این، ابیاتی از مثنوی معنوی و غزلیّات شمس در تصحیح مجالس سبعه به مناسبتهای معنایی با متن به آن افزوده شده است. کلّیات شمس اثر دیگر مولانا و از برجستهترین آثار شعر عرفانی اسلامی و ادب پارسی است که غزلیّات آن حاصل وجد و حال و هنگامههای بیقراری مولانا است.
وجود شباهتهای معنایی مجالس سبعه با مثنوی معنوی و غزلیّات شمس نشان دهنده یک جریان فکری منظّم در دورههای مختلف زندگی مولانا است؛ یعنی مولانا از شعر به عنوان رسانهای برای بهتر ارتباط برقرار کردن با مردم بهره گرفته است .
بررسی شباهتهای معنایی مجالس سبعه با مثنوی و کلّیات شمس به شناخت بهتر اهداف عارف بزرگی همچون مولانا کمک میکند
خلاصه ماشینی:
وجود شباهتهای معنایی مجالس سبعه با مثنوی معنوی و غزلیات شمس نشان دهندۀ یک جریان فکری منظم در دورههای مختلف زندگی مولانا است؛ یعنی مولانا از شعر به عنوان رسانهای برای بهتر ارتباط برقرار کردن با مردم بهره گرفته است .
کلید واژهها: مجالس سبعه، مثنوی معنوی، کلیات شمس، مولوی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشتتاریخ وصول : 09/11/91 تاریخ پذیرش:29/02/92 1- مقدمه مجالس سبعه کتابی اخلاقی- تعلیمی از مولانا جلال الدین محمد عارف و اندیشمند و شاعر قرن هفتم هجری، مشتمل است بر هفت مجلس وعظ که او بر منبر ایراد کرده است.
اگرچه زمان تألیف مجالس سبعه به حتم معلوم نیست، اما با توجه به سخنان محققان و سلطان ولد، پسر وی، و بنا بر مشهور که مولانا پس از شمس بر منبر نمیرفت، میتوان گفت به احتمال قوی زمان ایراد اکثر این مواعظ پیش از ملاقات با شمس است .
3-2-1- شباهتهای داستانی مجالس سبعه و مثنوی معنوی در مجالس سبعه، مولانا از داستانهایی برای بیان منظور خود بهره گرفته است که در مثنوی نیز از آنها استفاده کرده است.
اگر بر حسب احتمال قوی زمان وعظها را به پیش از ملاقات شمس مربوط بدانیم ، باید بپذیریم که بعدا تصحیح مجالس سبعه به دست کسی انجام شده که در اندیشههای مولانا بسیار غور کرده ، یا به او بسیار نزدیک بوده است.