چکیده:
حقوق متهم تحت نظر به عنوان عضوی از شهروندان جامعه از الزامات فرآیند دادرسی کیفری است و توجه به این حقوق از ابزارهای حفظ کرامت و جایگاه انسانی و در جهت نهادینه کردن حقوق شهروندی در جامعه است که انسانها از چه ارزش و جایگاهی برخوردار هستند. در نظام کیفری ایران به دلائل مختلف در گذشته اقدامات مؤثری در جهت رعایت حقوق متهم تحت نظر آنچنان که باید مورد توجه قرار میگرفت ، صورت نگرفته بود، اما در قانون جدید آئین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ مقرراتی برای دفاع از حقوق متهم تحت نظر پیش بینی شده است . از این رو در این پژوهش بر آنیم تا حقوق متهم تحت نظر در نظام حقوق کیفری ایران را مورد بررسی قرار دهیم . در این تحقیق داده های مورد نیاز با استفاده از روش اسنادی از منابع علمی موجود به دست آمده است . نتایج حاصل از این بررســی نشــان می دهد در موارد مدت تحت نظر و تمدید آن ، مصادیق تحت نظر قرار دادن متهم ، بازدید مقامات قضایی از تحت نظر گاه ها،تحت نظر قرار دادن متهم ، کتبی بودن تفهیم اتهام ، تفهیم حق ســکوت ، رعایت اصل برائت ، حق معاینه پزشــک ، حق داشتن وکیل از بدو تحت نظر قرار گرفتن ، حق ملاقات با بستگان و نزدیکان ، بازجویی تحت ضوابط قانونی ، حق داشتن مترجم - حق حفظ حیثیت و رفتار عادلانه ، حق اطلاع متهم از حقوق دفاعی و ضمانت اجرای حقوقی حفظ حقوق متهم تحت نظر در نظام کیفری ایران حقوقی در نظر گرفته شده که به آن پرداخته می شود.
defendant who is under surveillance as a member of citizens in a community
has some rights which are one of requirements of the criminal justice process.
Respecting to these rights are instruments for human dignity in order to institutionalize
the citizenship in the community to show us people values and place.
In past years, Iranian criminal system did not take effective measures in order to respects
the rights of defendants who are under surveillance but the new Criminal Procedure act
of 2014 has considered some regulations to protect the defendant rights. Therefore the
authors in this study want to investigate the rights of supervised defendant in Iranian
criminal justice.
In this study the required data was collected by documentary methods and from
scientific resources. The results of this study shows that the period under surveillance
and its renewal, instances of surveillance, legal authority visitations from surveillance
rooms, perceiving of charges and making it written, rights to remain silent, observing
presumption of innocence, medical examinations, getting a lawyer from the beginning
of surveillance, meeting with family and acquaintances, investigation under legal
standards, getting a translator, preserving the prestige of defendant and having a fair
behavior with them, defendant awareness from rights of protection and lawfully
sanctions and all other instances there are many rights to consider in Iranian criminal
justice that we will mention in this article.
خلاصه ماشینی:
"» این توجه به لزوم ثبت دقیق بازجویی باعث شده است که قانونگذار در قانون جدید آئین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ نیز به این موضوع امعان نظر داشــته باشــد، به طوری که در ماده ١٩٩ قانون اخیرالذکر چنین مقرر داشته است : « پاسخ پرسشها باید بدون تغییر، تبدیل و یا تحریف نوشــته شــود و پس از قرائت برای متهم به امضاء یا اثر انگشــت او برسد.
پلیس عادل و مورد وثوق مردم وقتی از ارزش و اعتبارکافی برخوردار است که بتواند بین دو حق ، یعنی حق جامعه که از جرم متضرر شده از یک ســو و حق انســانی که فعلا به عنوان متهم شناخته شــده است از سوی دیگر تعادل ایجاد کند» ( نشریه دادرســی –ش ٨٣-: ٧٧) در حقوق اســلامی حیثیت و کرامت و شخصیت فردی و اجتماعی متهم تحت نظر که قطعا در مرحله تحقیقات مجرم نیســت و در مظان اتهام قرار دارد باید رعایت گردد و از هتک حرمت وی به هر دلیلی به جد امتناع شود زیرا«حقوق اسلامی یک حقوق مترقی و متکامل و جامع است »(موسوی ،١٣٧٩: ٣١)."