چکیده:
مشهور، بلکه قاطبه فقها، مجازاتهای چهارگانه مذکور در آیه محاربه (مائده/ 33) را مختص به تشریع حدّ محاربه دانستهاند. با این حال بعضی از فقها با استدلال به قید «یحاربون الله و رسوله»، محاربه با مسلمانان را منحصر در بغی یا شامل آن دانسته، مجازات بغی را از این آیه استنباط کردهاند. همچنین بعضی دیگر از فقها با استدلال به قید «یسعون فی الارض فسادا»، افساد فی الارض را علت تشریع حدّ محاربه دانسته، مجازات افساد فی الارض را از آن استنباط کردهاند. در این مقاله، در پرتو روایات و کلام بزرگان فقها و مفسرین امامیه، نظر مشهور فقها تقویت و دلالت آیه شریفه مختص به تشریع حدّ محاربه دانسته شده است.
خلاصه ماشینی:
"خداوند سبحان در آیۀ شریفه 33 سورۀ مائده میفرماید: «إنما جزاء الذین یحاربون الله و رسوله و یسعون فی الأرض فسادا أن یقتلوا أو یصلبوا أو تقطع أیدیهم و أرجلهم من خلاف أو ینفوا من الأرض؛ کیفر آنان که با خدا و پیامبرش میجنگند و در زمین به فساد و تباهی میکوشند، فقط این است که کشته شوند یا به دار آویخته شوند یا دست و پایشان به صورت مخالف بریده شود یا از محل زندگی خود تبعید شوند».
1. قول سوم: اختصاص آیه به محاربین قول سوم که موافق نظر مشهور فقهای امامیه است، این است که مراد از قید «یحاربون الله و رسوله»، مخصوص کسانی است که به قصد سلب امنیت مسلمانان، دست به اسلحه ببرند و شامل محاربه علیه دولت اسلامی نمیشود.
این در حالی است که با توجه به روایاتی که در مقام شرح و تفصیل آیۀ محاربه هستند و با عنایت به فهم مشترک بیشتر فقها از این آیه روشن میشود که «یحاربون الله و رسوله» به کسانی اختصاص دارد که به قصد ارعاب و سلب امنیت مسلمانان، سلاح بکشند؛ زیرا فهم معنای الفاظ، از مسائل دقیق عقلی نیست که احتمال داده شود بر همۀ پیشینیان پوشیده مانده باشد.
با توجه به روایاتی که در مقام شرح و تفصیل آیۀ محاربه هستند و با عنایت به فهم مشترک بیشتر فقها و مفسران از این آیه، روشن شد که قید «یحاربون الله و رسوله» به کسانی اختصاص دارد که به قصد ارعاب و سلب امنیت مسلمانان، سلاح بکشند."