چکیده:
یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن تلاش مدیرانی که علاقه مند به ارتقای سـطح عملکـرد سازمانشـان هسـتند، نبـودن ابـزاری مناسـب بـرای ارزیـابی عملکـرد سازمان هاست . مجموعه شرایط نوین اقتصادی، تغییرات موجود در الگوهای جدید مدیریتی و اداره ی سازمان ها، پیدایش برداشت های جدید از مفهوم کنترل مدیریت و تئوری نمایندگی و همچنین ناکارآمدی روش های سنتی ارزیابی، ضرورت تغییر و تحول در معیارهای سنجش عملکرد را پدید آورده است . در این راستا، معیارها و روش های گوناگونی ارائه گردیده که یکی از ایـن معیارهـا، نسـبت Q تـوبین است . ازاین رو پژوهش حاضر، پس از ارائه ی این شاخص ، به عنوان معیـار نـوین ارزیابی عملکرد، بررسی شد که آیا ایـن نسـبت ، بـه عنـوان یـک معیارارزیـابی عملکرد، درمقایسه با معیارهایی هم چون نسبت قیمت بـه سـود (P.E) و نسـبت قیمت به ارزش دفتری(P.B)، تصویر بهتری ازعملکردآینده ی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد؟ در راستای پاسخ به مساله ی فوق ، یک دوره ی پنج ساله (سال هـای١٣٨١ تـا ١٣٨٥) در نظر گرفته شد. جامعه ی آماری، کلیه ی شرکت هـای پذیرفتـه شـده در بورس اوراق بهادار تهران بود که در نهایت با اعمال چند محدودیت ، ١٤١ شرکت دارای شرایط در این مطالعه انتخاب شدند. در این پـژوهش ، روش هـای آمـاری ضریب همبستگی پیرسون ، رگرسـیون خطـی و آنـالیز واریـانس مـورد اسـتفاده قرارگرفت . نتایج به دست آمده نشان می دهد که در فرایند پیش بینی بازده حقوق صاحبان سهام ، اگرچه قدرت پیش بینی کنندگی نسبت Q توبین در مقایسه با سایر نسبت های ارزشیابی از جمله P.E وP.B بیشتر است ، ولـی قـدرت پـیش بینـی کنندگی آن زیاد نیست
Introduction: The importance of measuring managers’ performance of one department or the whole firm has long; especially from 19th century، received the attention of accountants. Considering the set of modern economic and business conditions، the resultant changes in management new patterns and running organizations، the appearance of new notions and approaches of management control concept and the Agency theory and also the inefficiency of traditional assessment methods made the change and development in Criteria of performance measurement necessary. To do so، various Criteria and methods have been introduced and Tobin’s Q ratio is one of these Criteria. This ratio is the statistic which can be the indicator of firm’s value for investors and can respond to shareholders that to what extent the management involves in increasing their wealth.
خلاصه ماشینی:
"(زراعت گری ، ١٣٨٦) حال سوال این است که آیا نسبت Q توبین به عنوان یک معیارارزیابی عملکرد، درمقایسـه با معیارهایی هم چون نسبت قیمت به سود هر سهم و نسـبت قیمـت بـه ارزش دفتـری سـهام ، تصویر بهتری ازعملکرد آتی شرکت های پذیرفتـه شـده در بـورس اوراق بهـادار تهـران نشـان میدهد؟ درراستای پاسخ به مساله فوق ، ضرورت آشـنایی بـا معیارهـای مهـم ارزیـابی عملکـرد و شاخص های آن احساس میشد.
پاره ای از مطالعات اخیر در این زمینه ، به شرح زیراست : صالحی (١٣٨٠) در تحقیقی، به بررسی رابطه ی همبستگی بین Q سـاده و Q لینـدنبرگ و راس در شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران پرداخت و نسبت Q را به عنوان یکی از بهترین معیارهای ارزیابی عملکرد معرفـی کـرد.
از آن جا که مقدار ضریب متغیر مستقل نسبت Q تـوبین از مقـدار ضـریب متغیـر مسـتقل نسبت قیمت به سود بزرگ تر است ، بنابراین نسبت Q تـوبین تـاثیر بیشـتری بـر بـازده حقـوق صاحبان سهام نسبت به قیمت به سود دارد که این نتیجه منجر به تایید فرضـیه ی اول تحقیـق و بیان قدرت پیش بینی کنندگی بیشتر Q توبین میشود.
از آن جا که مقدار ضریب متغیر مستقل نسبت Q تـوبین از مقـدار ضـریب متغیـر مسـتقل نسبت قیمت به ارزش دفتری بزرگ تر است ، نسبت Q توبین تـاثیر بیشـتری بـر بـازده حقـوق صاحبان سهام نسبت به قیمت به ارزش دفتری دارد که این نتیجه منجر به تاییـد فرضـیه ی دوم تحقیق و بیان قدرت پیش بینیکنندگی بیشتر Q توبین میشود."