چکیده:
سابقۀ توجه پزشکان و داروشناسان به ابدال (جایگزینی) داروهای ساده با داروهای دیگر دست کم به سدۀ یکم میلادی و اشارات پراکندۀ دیوسکوریدس در ماتریا مدیکا (در متون دورۀ اسلامی: هیولی الطب یا الحشائش) بازمیگردد. اما کهنترین سیاههای که از داروهای قابل جایگزینی با یکدیگر به دست آمده، فصل بیست و پنجم از مقالۀ هفتم کناش پاولوس آیگینایی (بولس اجانیطی) است که در میانۀ سده هفتم میلادی و بر اساس دیدگاههای جالینوس (129- ح216م) پدید آمده است. گویا پزشکان دورۀ اسلامی توجه بیشتری به موضوع ابدال ادویه داشتهاند و تکنگاریهایی نیز در این باره نوشتند. در این مقاله نشان داده میشود که از میان این آثار، روایتی عربی از متنی منسوب به داروشناسی به نام بدیغورس و رسالۀ ابدال رازی تأثیری چشمگیر بر تقریبا همۀ آثار داروشناسی دورۀ اسلامی، تا سدۀ 12ق، داشتهاند و البته رسالۀ رازی به نوبۀ خود سخت تحت تأثیر رسالۀ بدیغورس بوده است.
خلاصه ماشینی:
"الاعتماد، گ ۴۵ آ س ١٧_قسط :«وقال فی کتاب الأبدال بدل القسط وزنه من جوز شجرة القطران و حکی الرازی عن ابن ماسویة إن بدل القسط مثلاه من الحضض وقال غیره بدل القسط نصف وزنه عاقرقرحا و بدل دهن القسط دهن ایرسا» ابوریحان آنچه را که رازی از ابن ماسویه نقل کرده گویا از ارجانی (در واقع چنان که خواهد آمد: رازی) نقل کرده است و آنچه او به ابن ماسویه نسبت میدهد در رسالۀ رازی نیامده است (نیز نک توضیحات مثال شمارٔە ٢٩: صبر) بولس اجانیطی و فصل پایانی کناش او در این پژوهش از کناش بولس ، تنها ترجمه ای انگلیسی در دست بود که در آن داروها با نام های رایج انگلیسی خود (آن هم رایج در یک قرن پیش و نه اکنون ) آمده بودند."