چکیده:
بهرهبرداری بهینه از منابع در بانکداری بدون ربا که از سالها پیش در کشورهای
اسلامی از جمله ایران فعالیت میکند.نیازمند یک روش سنجش و ارزیابی مناسب بهرهوری
است.این مطالعه تلاش نموده است با در نظر گرفتن رویکرد واسطهگری تعدیل شده،
نهادهها و ستاندههای بانک را تعریف نموده و با بکارگیری این روش شاخص بهرهوری کل
عوامل تولید (PFT) را برای یکی از بانکهای ایران(بانک کشاورزی)طی سالهای
1380-1371 محاسبه نماید.نتایج بدست آمده نشان میدهد که شاخص مقداری ستاندهها
سالیانه 2/37 درصد و شاخص مقداری کل نهادهها سالیانه نوزده درصد در دوره مورد
مطالعه رشد داشته است.در نتیجه رشد سریعتر شاخص مقداری کل ستاندهها نسبت به
نهادهها، شاخص بهرهوری کل عوامل در این بانک 2/15 درصد رشد یافته است.این یافته
نشان میدهد که نظام بانکداری بدون ربا که در ایران از سال 1361 به اجرا درآمده،
برخلاف برخی از مشکلات، با بهبود بهرهوری قابلملاحظهای مواجه بوده است.
خلاصه ماشینی:
"این مطالعه تلاش نموده است با در نظر گرفتن رویکرد واسطهگری تعدیل شده، نهادهها و ستاندههای بانک را تعریف نموده و با بکارگیری این روش شاخص بهرهوری کل عوامل تولید (PFT) را برای یکی از بانکهای ایران(بانک کشاورزی)طی سالهای 1380-1371 محاسبه نماید.
از آنجا که عقود اسلامی در حسابهای بانکی به عنوان داراییهای بانک تلقی میشوند و در نظام بانکداری اسلامی توجه به انواع عقود اسلامی از اهمیت زیادی برخوردار است لذا رفع مشکلات محاسباتی و آماری مربوط به عقود مختلف میتواند راهی برای رسیدن به یک روش منطقی و صحیح جهت محاسبه بهرهوری بانکهای اسلامی بوده باشد و تفاوت آن را با روشهای معمول نشان دهد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول(2)-نرخ سود و زمان بازپرداخت عقود اسلامی برای سال 1380 پس از انجام محاسبات مربوط به برآورد درآمد تسهیلات برای هر یک از هفت عقد اسلامی در سالهای مورد مطالعه برای هر عقد شاخص مقداری ساخته شده است و پس از آن شاخص مقداری کل این ستانده براساس تابع ترنکویست-تایل محاسبه شده است.
اگر این وضعیت در آینده نیز ادامه داشته باشد شاخص مقداری محاسبه شده براساس عقود مختلف که اطلاعات آن قابل دسترستر میباشد میتواند به عنوان روشی جایگزین در محاسبات کارایی و بهره- وری مورد استفاده قرار گیرد.
برای محاسبه شاخص بهرهوری کل در این رویکرد، نیاز به آمار و اطلاعات فراوانی میباشد، لذا توصیه میشود با روشمند کردن و شفافیت نظام آماری در بانکها، این رویکرد پس از نقد و بررسی به عنوان روشی واحد جهت ارزیابی و مقایسه عملکرد بانکهای کشور مورد توجه قرار گیرد."