چکیده:
همواره صاحبنظرانروشهای مختلفی را برای گروهبندی یا به تعبیری، تعیین سبک آثار، مطرح کردند.بنابراین وجوداختلافنظرها وجدالهای فراوان برسر تعیین سبک آثار دراین میان امری اجتنابناپذیر مینماید. در این جستار نویسندگان بهدنبال تأیید یا رد روشهای دیگر سبک شناسی نیستند، بلکه معیاری نو را به عنوان شاخص سبکی مطرح میسازند. دراین مقاله استعاره دستوری گذرایی به عنوان شاخصی برای تعیین سبک پیشنهاده شده است. به این منظور داستان "مدیر مدرسه" از جلال آل احمد و "اسرار درهی جنی" از ابراهیم گلستان به عنوان نمونه انتخاب و به روش توصیفی- تحلیلی بررسی و مقایسه شده است. در این آثار استعارههای دستوری گذرایی استخراج و بهلحاظ میزان کاربرد باهم مقایسه شدهاند. طبق بررسیهای انجام شده، در کتاب اسرار درهی جنی ابراهیم گلستان، تعداد استعارهی دستوری در مقایسه با اثر جلال بسیار محدود است و بیشتر با استعارهی دستوری گذرایی از نوع تبدیل ذهنی به وجودی و بعد از آن تبدیل ذهنی به رابطهای روبرو هستیم. اما در کتاب مدیر مدرسهی جلال، برخلاف اسرار درهی جنی ابراهیم گلستان، استعارهی دستوری گذرایی بکار رفته بسیار چشمگیر است و بیشتر این استعارهها از نوع تبدیل فرآیند رابطهای به مادی و بعد از آن کلامی به مادی است. نتایج به دست آمده فرضیه مارا، مبتنی بر کاربرد استعارهی دستوری بهعنوان شاخص، سبک تأیید میکند چرا که بر اساس بررسی این دو اثر، هم در میزان استعارهدستوری بکاررفته و هم در نوع آنها، تفاوت کاملأ مشهود است.
خلاصه ماشینی:
"طبق بررسی های انجام شده ، در کتاب اسرار گنج درة جنی گلستان ، تعداد استعارة دستوری در مقایسه با اثر آل احمد بسیار محدود است و بیشتر با استعارة دستوری گذرایی از نوع تبدیل ذهنی به وجودی و سپس تبدیل ذهنی به رابطه ای روبه روییم ؛ اما در مدیر مدرسة جلال - برخلاف اسرار گنج درة جنی گلستان - / استعارة دستوری گذرایی بسیار چشم گیر است و بیشتر این استعاره ها از نوع تبدیل فرایند رابطه ای به مادی و بعد از آن کلامی به مادی است .
داده های مقاله از داستان مدیر مدرسه نوشتة جلال آل احمد و اسرار گنج درة جنی اثر ابراهیم گلستان انتخاب شده است تا با بررسی انواع و میزان استعاره های گذرایی به کاررفته در آثار این دو نویسنده ، به بررسی سبک آن ها پرداخته شود.
٤. تجزیه و تحلیل داده ها به منظور بررسی انواع و بسامد استعاره های دستوری گذرایی در دو داستان مدیر مدرسه و اسرار گنج درة جنی از جلال آل احمد و ابراهیم گلستان ، ابتدا تمام استعاره های دستوری گذرایی در این دو داستان براساس معیارهای مطرح در دستور نقش گرای نظام مند هلیدی استخراج ، تعیین و دسته بندی شده است .
از سوی دیگر، استعارة دستوری از نوع تبدیل فرایند رابطه ای به مادی و بعد از آن تبدیل فرایند کلامی به مادی بیشترین بسامد را دارد که این نوع استعاره در داستان اسرار گنج درة جنی در مقایسه با مدیر مدرسه بسیار اندک است ."