چکیده:
هر شهر و هر محله‌ای هویت خود را از ویژگیهای محیط طبیعی و محیط اجتماعی- فرهنگی باز می‌یابد و این ویژگیها آن را از دیگر شهرها و محله‌ها متمایز میکند. چنین مؤلفه‌هایی یک فرصت و یک امتیاز منحصربه‌فرد برای تشخیص و حس مکان یا فضا است. در همین راستا، این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و به دو صورت اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. جامعۀ آماری تحقیق را همۀ ساکنان محلات[1] شهر جهرم شامل 22375 نفر تشکیل میدهند. با فرمول نمونه‌گیری کوکران حجم نمونه 260 نفر به‌دست آمد. بدین منظور، پرسش‌نامۀ سنجش هویت شهری محلات شهر جهرم تهیه و با روش‌های آماری استاندارد شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل عاملی، T و هم‌بستگی در نرم‌افزار آماری Spss تحلیل شد. 43 شاخص اولیه به 6 عامل شامل کیفیت خدمات‌رسانی، شناخت هویت کالبدی محله، امنیت، میزان مشارکت و هم‌بستگی‌های درونی ساکنان محله، مخاطرات زیباشناختی محله و تعهد در حفظ کالبد محله تقلیل یافته است. بنا بر نتایج تحلیل عاملی، اولین عامل مربوط به متغیر کیفیت خدمات‌رسانی با مقدار ویژه (120/23) است و کوچک‌ترین عامل مربوط به متغیر تعهد در حفظ کالبد محله با مقدار ویژۀ (974/.) است. نتایج آزمون تی نشان‌دهندۀ پایین بودن تعلق خاطر در بین پاسخ‌گویان نسبت به محل زندگیشان است. همچنین، نتایج آزمون هم‌بستگی نشان میدهد بین دو متغیر میزان تمایل به مشارکت و میزان تعلق مکانی رابطه وجود دارد. [1] . منظور محلات بافت فرسوده است.هر شهر و هر محله ای هویت خود را از ویژگیهای محیط طبیعی و محیط اجتماعی- فرهنگـی بـاز مـییابـد و ایـن ویژگیها آن را از دیگر شهرها و محله ها متمایز میکند. چنین مؤلفه هایی یک فرصت و یـک امتیـاز منحصـربه فـرد برای تشخیص و حس مکان یا فضا است . در همین راستا، این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلـی و بـه دو صـورت اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است . جامعۀ آماری تحقیق را همۀ ساکنان محلات شهر جهرم شامل ٢٢٣٧٥ نفر تشکیل میدهند. با فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه ٢٦٠ نفر به دست آمد. بدین منظور، پرسش نامۀ سنجش هویت شهری محلات شهر جهرم تهیه و با روش های آماری استاندارد شد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیـل عاملی، T و هم بسـتگی در نـرم افـزار آمـاری Spss تحلیـل شـد. ٤٣ شـاخص اولیـه بـه ٦ عامـل شـامل کیفیـت خدمات رسانی، شناخت هویت کالبدی محله ، امنیت ، میزان مشـارکت و هـم بسـتگیهـای درونـی سـاکنان محلـه ، مخاطرات زیباشناختی محله و تعهد در حفظ کالبد محله تقلیل یافته است . بنا بر نتایج تحلیل عـاملی، اولـین عامـل مربوط به متغیر کیفیت خدمات رسانی با مقدار ویژه (٢٣.١٢٠) است و کوچک ترین عامل مربوط به متغیـر تعهـد در حفظ کالبد محله با مقدار ویژة (٩٧٤..) است . نتایج آزمون تـی نشـان دهنـدة پـایین بـودن تعلـق خـاطر در بـین پاسخ گویان نسبت به محل زندگیشان است . همچنین ، نتایج آزمون هم بستگی نشان میدهد بین دو متغیـر میـزان تمایل به مشارکت و میزان تعلق مکانی رابطه وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"پس هر چند که هویت شهر خود معلول فرهنگ شهروندان آن است ، فرایند شهروندسازی را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند باعث تدوین معیارهایی مرتبط بـا مشارکت و قضاوت نزد ناظران و ساکنان گردد (نوفل و دیگران ، ١٣٨٨: ٥٧)؛ در صورتی که بیتوجهی به مقولۀ هویـت و انسان در شهرها میتواند تبعات زیادی را به دنبال داشته باشد که یکی از این تبعات به نظر آنتونی گیدنز، نبـود امنیـت و وجود هراس و اضطرابی است که در دوران مـدرن وجـود دارد.
جهانیدولت آباد و همکاران (١٣٩٢)، در مقاله ای با عنوان سنجش میزان هویت محله ای با تأکید بر نقش نهادهـای مردمی در منطقۀ ٧ تهران ، به این نتیجه رسیدند که احساس تعلق و حساسیت به محله در بین شهروندان منطقـۀ تحـت مطالعه چندان پررنگ و پذیرفتنی نیست .
در این تحقیق نیز از سوی شهروندان بـه همـین نکتـه توجـه شـده اسـت و رضـایت از کیفیـت خدمات رسانی به عنوان مهم ترین عامل در شاخص های تحت بررسی قرار گرفته و برای بهبود وضعیت موجود شـهر بایـد توجه ویژه ای به آن شود.
) موجود در محله مناسب است »؛ «فکر می کنید محله از ارزش تاریخی برخـوردار اسـت »؛ «بـه چـه میزان با اسامی (نام گذاری قدیم ) محله آشنایید؟»؛ «محلات و بخش های مختلف شهر به خوبی به وسیلۀ شبکۀ خیابان هـا به هم متصل شده اند»؛ «فضای کافی برای پیاده روی و قدم زنی در داخل شـهر وجـود دارد» اسـت .
بررسی و تحلیل مؤلفه های هویت شهری و رابطـۀ آن بـا میـزان تعلق مکانی ساکنان شهرهای جدید، مطالعۀ موردی: شهر گلبهار، مجلۀ پژوهش و برنامه ریزی شـهری، سـال اول ، شـمارة دوم ، صص ٣٦-١٧."
(
, 
, 
)
