چکیده:
این پژوهش ، کوشیده است محدوده فقهی - حقوقی نفقة زوجه را مشخص کند . طبق اصل ١٦٧ قانون اساسی در مواردی که قانون درباره حکم مسئله ای اجمال یا سکوت کرده باشد باید حکم مسئله مورد نظر از منابع فقهی و نظر فقها استخراج شود . در ماده ١١٠٧ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران موارد نفقه زوجه به نحو تمثیلی شمرده شده است ، اما درباره تعیین محدوده هزینه های تحصیلی و درمانی وی ، صراحت یا حتی بیان ضمنی وجود ندارد . از این رو برای استخراج حکم این موارد باید به منابع و دیدگاه های معتبر فقهی رجوع کرد . در این راستا با بررسی نظریات فریقین در خصوص نفقه ی زوجه و بحث های پیرامون آن ، این نکته را اثبات میکنیم که نفقه یکی از مباحث مهم فقهی - حقوقی است و افزون بر مواردی هم چون خوراک ، پوشاک و مسکن که فریقین در آن اتفاق نظر دارند، مواردی مانند هزینه های تحصیلی و درمانی زوجه را نیز در بر میگیرد . البته در این زمینه اختلاف نظرهایی وجود دارد ولی طبق روال متعارف و معمول ، نظر مشهور ارجح است . از این رو با توجه به شرایطی که ضمن پژوهش مطرح میگردد هزینه های یاد شده به طور مشروط جزو نفقه زوجه محسوب می شوند نه به طور مطلق ، بر خلاف سایر موارد متعارف در نفقه . گفتنی است که همه ی نفقات زوجه اعم از مطلق و مشروط ، در صورت تمکین زوجه از زوج به وی تعلق میگیرد در غیر این صورت وی مستحق آن نخواهد شد .
خلاصه ماشینی:
"از این رو، زمانی که همسران با هم عقد نکاح را منعقد کردند و نزدیکی محقق نشده باشد اگر زوجه بیمار شود اعم از بیماری معمولی و متعارف ، مثل سرماخوردگی یا بیماری صعب العلاج ، مثل سرطان و اعم از این که پیش از عقد (در منزل پدر) یا بعد از عقد (که باز هم زوجه در منزل پدری است ) به آن / / / / / / / / / / / / / / بیماری مبتلا شده باشد، از نظر شرعی و قانونی زوج مسئولیتی در پرداخت هزینه های درمانی زوجه به عنوان نفقه ندارد مگر این که از نظر اخلاقی و از باب احسان این کار را بکند زیرا چنان که بیان شد علمای امامیه معتقدند اگر زوجه بعد از اجرای عقد، مدتی در خانة پدرش ماند و از شوهر / خود مطالبة نفقه کرد (چه برای هزینه های درمانی و چه هزینه های دیگر) زوج ملزم به پرداخت آن نیست ، چون شرط وجوب انفاق زوج به زوجه ، دخول است .
.. در بدن زوجه را مطالبه کند اما فقیر باشد و در مقابل ، زوجه غنی باشد آن عمل جراحی زیبایی و غیرضروری با هزینة زوجه انجام می شود و می توان گفت به صورت دین بر ذمة زوج می ماند یعنی جزو نفقه است ، چون نزدیکی ٓ محقق شده و از طرفی گرچه هزینه غیرمتعارف و بر خلاف نظر امام خمینی ؛ است ، همسران بر آن توافق کرده اند و این توافق ، اولی است (البته اگر غیرمشروع نباشد) ."