چکیده:
پژوهش حاضر، با به کار بردن دادههای در سطح خرد بودجـه خـانوار و دادههـای تجـارت در بـازة زمـانی ١٣٨٠ تا ١٣٩٠ و روش اقتصادسنجی رگرسیون چندک و حداقل مربعات معمولی و مبنا قـرار دادن تئـوری هکشر- اوهلین و تئوری تبعیض سلیقه ای بیکر به بررسی اثر آزادسازی تجاری بر روی نابرابری دستمزد بین نیروی کار شهری و روستایی در بخش های قابل تجارت میپردازد. مدل تجزیه اکساکا و بلینـدر (نـابرابری در میانگین دستمزد) نشان میدهد، در بازه زمانی مـوردنظر شـکاف دسـتمزد و قسـمت غیرقابـل توضـیحی شکاف دستمزد کاهش پیدا کرده است . سهم قسمت غیرقابل توضیحی شکاف دستمزد (تبعـیض دسـتمزد) نسبت به بخش قابل توضیحی کم است و این ، بر کارا بودن شکاف دستمزدها دلالـت دارد؛ امـا برآوردهـا نشان میدهد چون سهم کالاهـای مصـرفی نهـایی در واردات بخـش روسـتایی نسـبتا بـالا و سـهم واردات کالاهای سرمایه ای در بخش شهری نسبتا بالا است ، آزادسازی تجاری باعث افزایش شـکاف دسـتمزد بـین نیروی کار شهری و روستایی میشود.
خلاصه ماشینی:
سهم قسمت غیرقابل توضیحی شکاف دستمزد (تبعـیض دسـتمزد) نسبت به بخش قابل توضیحی کم است و این ، بر کارا بودن شکاف دستمزدها دلالـت دارد؛ امـا برآوردهـا نشان میدهد چون سهم کالاهـای مصـرفی نهـایی در واردات بخـش روسـتایی نسـبتا بـالا و سـهم واردات کالاهای سرمایه ای در بخش شهری نسبتا بالا است ، آزادسازی تجاری باعث افزایش شـکاف دسـتمزد بـین نیروی کار شهری و روستایی میشود.
جدول (١) نشان مـیدهـد کـه در بخـش کشـاورزی از یـک طـرف بـا کـاهش تقریبـا ٢٣ درصدی تعرفه و از طرف دیگر کاهش ٢ درصدی سهم تجارت، نسبت درآمد ماهیانه نیـروی کـار شهری به روستایی کاهش یافته است ؛ اما در بخش صنعت که حجم وسیعی از تجارت را بـه خـود اختصاص داده است ، صادرات از ١٨ درصد در سال ١٣٨٠ به ٣٤ درصد در سال ١٣٩٠ رسیده است که نشانگر افزایش سطح رقابت پذیری صنعت است .
روش پژوهش بر طبق مدل تبعیض سلیقه ای بیکر، تفاوت دستمزد ناشی از دو عامل تفاوت در سـرمایه انسـانی (قسمت توضیح داده شده) و تبعیض دستمزد (قسمت غیرقابل توضیحی) است ، یکـی از مـدلهـایی که سهم دو عامل مورد نظر را از هم تفکیک میکند، مدل تجزیه (١٩٧٣)Oaxaca blinder است ؛ اما این بررسی بر آن است تا اثر آزادسازی تجاری را بر شکاف دستمزد روستایی- شـهری بررسـی نماید، لذا از معادله دستمزد (١٩٧٤) Mincer برای تعیین اثر متغیرهای سـرمایه انسـانی ماننـد سـطح تحصیلات، تجربه و شرایط کاری مانند محل اشتغال و نوع شغل استفاده میشود.