چکیده:
ایجاد توازن در شاخصهای توسعه به ویژه در شهرها، از جمله مصادیق بارز توسعه یافتگی بشمار میرود. گام اول این مهم، شناخت وضع موجود میباشد. از اینرو تحقیق حاضر با هدف سطحبندی شهرهای استان همدان از لحاظ برخورداری از شاخص خدمات شهری در هشت مؤلفه منتخب از زیرگروه خدمات شهری انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدفگذاری، کاربردی و از لحاظ روششناسی توصیفی- تحلیلی است که در آن از روش پیمایشی و نظرخواهی از کارشناسان و نیز مطالعات کتابخانهای استفاده شده است. جامعه آماری شهرهای چهاردهگانه استان همدان است که از نظر شاخصهای خدماتی مانند: تعداد آتشنشانی، کتابخانههای عمومی، پارکهای عمومی، بیمارستانهای عمومی، خودرو حمل زباله، پایانههای مسافربری، مراکز آموزش عالی و دفاتر خدمات ارتباطی؛ که با استفاده از پرامیتی و مدل استورگس (در محیط نرمافزار ویژوال پرامیتی) مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. نتایج بدست آمده نشان میدهدکه: شکاف عمیقی بین شهرهای این استان از لحاظ برخورداری از خدمات شهری وجود دارد؛ به ترتیبی که شهر همدان از نظر برخورداری از خدمات، بیشترین جریان خالص خروجی (1) در مدل پرامیتی و بالاترین امتیاز (332) در مدل استورگس را به خود اختصاص داده است. شهر ازندریان نیز با (0.846-) و (6) امتیاز به ترتیب در مدلهای پرامیتی و استورگس، محرومترین شهر استان از نظر برخورداری از مؤلفههای مورد مطالعه بوده است. از مقایسه دو مدل مذکور همچنین مشخص شد که به جز دو شهر مذکور، رتبه حاصله از مدل پرامیتی برای شهرهای میانی، تناسب بیشتری با جایگاه فعلی این شهرها دارد. به عبارت دیگر رتبه شهرهای استان در پرامیتی به مجموع کمی خدمات هشتگانه مورد مطالعه، نزدیکتر است. در حالیکه رتبههای حاصله از استورگس انطباق کمتری با مجموع خدمات مورد بررسی را نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
رتبه بندي برخورداري از شاخص هاي خدمات شهري با استفاده از مدلهاي استورگس و V- PROMETHEE (مورد مطالعه : شهرهاي استان همدان ) علي شجاعيان ١: استاديار جغرافيا و برنامه ريزي شهري، دانشگاه شهيد چمران اهواز، اهواز، ايران ابوذر مرادي: کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري، دانشگاه شهيد چمران اهواز، اهواز، ايران چکيده ايجاد توازن در شاخص هاي توسعه به ويژه در شهرها، از جمله مصاديق بارز توسعه يافتگي بشمار ميرود.
جامعه آماري شهرهاي چهارده گانه استان همدان است که از نظر شاخص هاي خدماتي مانند: تعداد آتش نشاني، کتابخانه هاي عمومي، پارکهاي عمومي، بيمارستان هاي عمومي، خودرو حمل زباله ، پايانه هاي مسافربري، مراکز آموزش عالي و دفاتر خدمات ارتباطي؛ که با استفاده از پراميتي و مدل استورگس (در محيط نرم افزار ويژوال پراميتي) مورد ارزيابي قرار گرفته اند.
نتايج بدست آمده نشان ميدهدکه : شکاف عميقي بين شهرهاي اين استان از لحاظ برخورداري از خدمات شهري وجود دارد؛ به ترتيبي که شهر همدان از نظر برخورداري از خدمات ، بيشترين جريان خالص خروجي (١) در مدل پراميتي و بالاترين امتياز (٣٣٢) در مدل استورگس را به خود اختصاص داده است .
در اين مطالعه با بررسي يکي از شاخص هاي توسعه شهري، بعنوان خدمات (شامل : تعداد آتش نشاني، کتابخانه هاي عمومي، پارکهاي عمومي، بيمارستان هاي عمومي، خودرو حمل زباله ، پايانه هاي مسافربري، مراکز آموزش عالي و دفاتر خدمات ارتباطي) و با استفاده از شاخص ويژگي، مدل استورگس ١ و همچنين مدل پراميتي (در نرم افزار Visual PROMETHEE ٢) به رتبه بندي شهرهاي استان همدان و مقايسه نتايج حاصله پرداخته شده است .
به منظور سطح بندي چهارده شهر استان همدان از لحاظ برخورداري از هشت مؤلفه منتخب خدمات شهري، مدل هاي استورگس و پراميتي، مورد استفاده قرار گرفته است .