چکیده:
در اصطلاح لغوی، واژه فولکلور به معنـی فرهنـگ عامـه و فرهنـگ مـردم ذکـر شـده اسـت . جلوهها یا نمادهای فولکلور نیز شامل تولیدات، آثار، خلاقیت ، عقایـد و سـنن گـروه یـا جامعـه ای معین است که بـا شـیوه هـای ملمـوس و غیرملمـوس و در قالـب اشـکال هنـری (اعـم از اجرایـی و غیراجرایی) و ادبی یا به صورت دانش بومی(شامل دانش طبی، کشاورزی و زیست محیطی) منـابع طبیعی و زیست محیطی تبلور یافتـه و عامـل شناسـایی اجتماعـات و شناسـنامه فرهنگـی، زیسـتی و تاریخی این جوامع است . مقاله حاضر، ضمن بیان مفهـوم و پیشـینه تـاریخی جلـوه هـای فولکلـور، به ویژه دیرینگی، اختصاص داشتن به قلمرو معین و جمعی و گروهیبودن این جلوهها اشاره کرده و در ارتباط با ماهیت آن و از میان نظریات «حق مخصوص»، «حق انتفاع» و «حق مالکیت »، قائل به حق مالکیت (جمعی) بوده و اعتباریبودن علقه مالکیت میان پدیدآورندگان و صاحبان با جلوههای فولکلور را قابل پذیرش میداند.
خلاصه ماشینی:
"نتیجه این که در مفهوم حقوقی مضیق ، یا فولکلور را معادل فرهنگ عامه و ادبیات بـومی و محلـی دانسته اند یا این که علاوهبر دربرگیرنده معنای لغوی، شـامل هنرهـا، اعتقـادات و سـنن و نـوع زنـدگی مردم بومی نیز دانسته اند که تعریف ارائه شده در مقـررات نمونـه وایپـو و یونسـکو(١٩٨٢) و توجـه بـه ماده ٢ قانون مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصـوب ٤٨، مفهـوم مضـیق از فولکلـور و جلـوه هـای آن را ارایه دادهاند.
وی بـا تأکیـد بـر ویژگـی گروهـی و سـرزمینی جلوههای فولکلور، آن را «حقوق فکری جامعه » قلمداد کرده و لزوم کنترل، گسترش و حمایت را پیشنهاد و این حقوق را به دو بخش تقسیم میکند: بخش نخست ، حقوقی که ساختار شـکلی و ماهوی فرهنگی یک جامعه را شکل میدهد که از آن جمله است باستانشناسی، مکانهـای تـاریخی و مذهبی، هنرهای دستی، طرحهای البسه و معماری بومی، جشن های بومی، فنـاوری بـومی و ادبیـات عامه که داراییهای فکری و اخلاقی مردم بومی را شکل میدهد.
این مقررات اصول زیر را دنبال میکند: - شناسایی «جلوههای فولکلور» و فهرست بندی منطقی آنها جهت وضع قوانین ویژه(بخش ٢) - ارایه یک الگوی قانونی (مستقل ازمالکیت فکری) برای قانونگذاری داخلی کشورها (مقدمـه و بخش نخست ) - پـیش بینــی امکــان حمایـت از جلــوههــای فولکلـور در قالــب موافقــت نامـه هــای منطقــه ای و بین المللی(بخش ١٤) پیرو مقررات نمونه ١٩٨٢ در سـال ١٩٨٤ «گـروه کارشناسـان » بـا همکـاری سـازمان هـای وایپـو و 5 یونسکو شکل گرفت که هدف از آن تلاش برای حمایت بین المللیاز جلوههای فولکلور است ."