چکیده:
چکیده با توجه به اهمیت شناسایی ارتباط بین نرخ ارز و تراز تجاری در طراحی موفقیتآمیز سیاستهای تعدیل اقتصادی و لزوم برآورد دقیق کشش تراز تجاری نسبت به تغییرات قیمتی و درآمدی برای زمانبندی صحیح اجرای این سیاستها، در این مطالعه، تأثیر متغیرهای درآمد داخلی، درآمد خارجی و نرخ ارز بر تراز تجاری ایران مورد بررسی قرار میگیرد. در این راستا میزان واکنش تراز تجاری نسبت به تغییر در هر یک از متغیرهای یادشده با استفاده از روش پارامتر زمان ـ متغیر (TVP) و رهیافت فیلتر کالمن طی دوره زمانی 1389-1338 برآورد شده است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد، ضرایب تراز تجاری بهعنوان کششهای قیمتی و درآمدی در طول زمان از روند ثابتی برخوردار نیستند. تغییرات ساختاری مانند وقوع انقلاب اسلامی، جنگ، شوکهای قیمتی نفت و سیاستهای اقتصادی اعمال شده از جمله عواملی هستند که ضرایب را تحت تأثیر قرار دادهاند. با مقایسه روند نرخ ارز واقعی و کشش قیمتی تراز تجاری مشاهده میشود که همزمان با افزایش نرخ ارز واقعی طی سالهای 1350-1347 و 1362-1356، کشش قیمتی تراز تجاری مثبت است و با کاهش نرخ ارز واقعی کشش قیمتی تراز منفی میشود.
Given the importance of identifying the relationship between exchange rate and trade balance in adoption of appropriate economic adjustment policies and the requirement of accurate estimation of elasticity of trade balance to income and price changes for proper timing of such policies، in this study the effect of domestic and foreign income and real exchange rates on the Iranian trade balance has been investigated. Moreover، the reactions of trade balance to changes in the variables of interest have been estimated using time varying parameter models over the period of 1338-1389.The results show that the coefficients of the estimated model are not constant over the time and they are influenced by structural changes such as: oil price shocks، economic policies and exogenous shocks such as the imposed war and the Islamic revolution. By comparing the price elasticity of the balance of trade and the real exchange rate، it can be seen that by increasing real exchange rates during the period of 47-50 and 56-67، the price elasticity is positive and becomes negative when real exchange rates reduce.
خلاصه ماشینی:
"ازاین رو، این مطالعه مطابق با واقعیات اقتصادی ایران و به پیروی از مطالعـه فاسـولو (٢٠٠٥) و لی و همکاران (٢٠٠٧)، با لحاظ نرخ ارز واقعی ، درآمد واقعـی داخلـی و درآمـد واقعـی خارجی به عنوان متغیرهای توضیحی در مدل سازی رفتار تراز تجاری و بـا اسـتفاده از روش اقتصادسنجی پارامتر زمان ـ متغیر به بررسی و تخمین کشـش هـای قیمتـی و درآمـدی تـراز تجاری غیرنفتی ایران در طول زمان می پردازد که از این لحاظ دارای نوآوری بوده و سـهم این مقاله در پیشبرد مطالعات تجربی در این حوزه است .
نمودار شماره ١، روند زمانی ضرایب مربوط به تـک تـک متغیرهـای توضـیحی را نشـان می دهد؛ با توجه به نتایج جدول شماره ٧ و با مشاهده نمودار مربوط به روند زمانی ضرایب ، می توان نتیجه گرفت که ضرایب برآوردی ، به ویژه ضریب درآمد واقعی و نـرخ ارز واقعـی به عنوان کشش درآمدی و کشش قیمتی تراز تجاری در ایران در طـول دوره زمـانی مـورد مطالعه در این تحقیق ثابت نبوده است و تحت تأثیر تکانه های بـرون زا، تغییـرات سـاختاری رخ داده و متناسب با سیاست های اعمال شده دچـار نوسـان شـده انـد.
براساس نتایج حاصل از تخمین مدل به صورت پارامتر زمان ـ متغیـر و بررسـی رونـد ضرایب طی زمان ، ضرایب تراز تجاری اعم از ضریب درآمد (کشش درآمـدی ) و ضـریب نرخ ارز واقعی (کشش قیمتی ) در طول دوره زمانی مورد مطالعه ثابت نبوده اسـت و تحـت تأثیر تکانه های بـرون زا، ماننـد جنـگ و انقـلاب ، شـوک هـای قیمتـی نفـت ، سیاسـت هـای اقتصادی اعمال شده و تحولات ساختاری در اقتصاد تغییر کرده اند."