چکیده:
این مطالعه با استفاده از روش اسنادی ـ تحلیلی و با هدف نقد مبانی فلسفه پدیدارشناسـی در برنامه درسی بر اساس شاخصهای مبانی فلسفی تربیت اسلامی صورت گرفته است . در ایـن راستا، طی رویکردی سه مرحله ای شناسـایی ویژگیهـای دیـدگاه پدیدارشناسـی مبـانی فلسـفی (هستی شناسی ، معرفت شناسی ، انسانشناسـی ، ارزش شناسـی ) پدیدارشناسـی و نقـد و مقایسـه مبانی فلسفی برنامه درسی پدیدارشناسی بر اساس مبانی فلسفی تربیـت اسـلامی مـورد بررسـی قرار گرفت . یافته های مطالعه حاکی است که دیدگاه پدیدارشناسی در مبنای هسـتی شـناختی بـر عدم اعتقاد به حقیقت و تبیین علت و معلولی ، در مبنای معرفت شناسی بر شهود به عنوان ابـزار رسیدن به آگاهی و ذات هر چیزی ، در انسان شناسی بر رابطه انحلال ناپذیر انسان بـا هسـتی و ماهیت ترکیبی جسم و روح انسان و در بعد ارزش شناسی بـر شخصـی ، نسـبی و وابسـته بـه موقعیت بودن ارزشها استوار است . در مقابل مبـانی فلسـفی تربیـت اسـلامی در اصـول هسـتی شناختی معتقد به حقیقت مطلق یا علت العلل ، در اصول انسانشناسی بر اعتقـاد بـه متکـی بـودن وجود حقیقی انسان بر روح ، در اصول معرفت شناسی بر قابل وصول بودن معرفـت ، در اصـول ارزش شناسی بر تکیه بر قرآن و مبانی دین اسلام و ارزشهای ثابـت و متغیـر اسـتوار اسـت . در مجموع نقد مبانی فلسفی پدیدارشناسی از دیدگاه مبانی فلسفی تربیت اسلامی نشان میدهد کـه تاکید و تمرکز پدیدارشناسان بر شهود برای دستیابی به ذات درونی هر چیزی اگر چه میتوانـد ارزشمند باشد، عدم اتصال آن به آفریدگار هستی ، دیدگاه هـای آن را بـا چـالش روبـه رو کـرده است .
خلاصه ماشینی:
"» در آیه ١٩ سوره حشر «از آن کسان مباشید کـه خـدا را فرامـوش کردند و خدا نیز چنان کرد تا خود را فراموش کنند؛ ایشان نافرمانند» و در آیه ٢١ سوره ذاریات «و نیز در وجود خودتان، آیا نمی بینید»، بحث معرفت شهودی مطرح مـی شـود کـه در واقـع شـهود در نگاه اسلامی و پدیدارشناسی از لحاظ اینکه هر دو دیدگاه شهود ابزار شناخت است ، اشتراک نظـر PDF created with pdfFactory Pro trial version www.
در نگـاه تربیت اسلامی در بعد معرفت شناختی ، اگر چه شهود به عنوان ابزار دستیابی به حقیقـت بـه رسـمیت شناخته شده و در میان فیلسوفان بزرگ ایرانی از قبیل ملاصدرا و سهروردی در قالب علم حضوری مورد کاوش فراوان قرار گرفته است در نگاه اسلامی شهود به عنوان یکی از ابزارهـای دسـتیابی بـه PDF created with pdfFactory Pro trial version www.
از آنچه گفته شد چنین بر میآید که عدم اعتقاد به حقیقت و تبیین علت و معلـول، تمرکـز بـر شهود به عنوان ابزار رسیدن به آگاهی و ذات هرچیزی ، تأکید بر رابطه انحلال ناپذیر انسان با هستی و ماهیت ترکیبی جسم و روح انسـان در انسـان شناسـی و تکیـه بـر شخصـی ، نسـبی و وابسـته بـه موقعیت بودن ارزشهای استوار در مبانی فلسفی پدیدارشناسـی ، جامعیـت لازم بـرای تربیـت انسـان معنوی متناسب با بافت جامعه ایرانی را ندارد، اگرچه اندیشیدن در باره نگاه فیلسوفان پدیدارشـناس یا فیلسوفان سایر دیدگاه های فلسفی به مبانی فلسفی تعلیم و تربیت میتواند به ما در فهم اندیشه های زیرین این دیدگاه ها و در نهایت هدایت پژوهشگران ایرانی بر رسیدن به نگاه همه جانبه بـه مسـئله تعلیم و تربیت و رسیدن به نظریه اسلامی جامع در تعلیم و تربیت مفید واقع شود."