چکیده:
مطالعة زبان فارسی به دلیل تفاوتهای امروز آن میان گفتـار و نوشـتار، اهمیتـی خاص دارد. در بسیاری از زبانها میان این دو گونة زبانی ، تفاوتهایی بـه ویـژه از نظر الگوهای دستوری و واژگان مشاهده می شود که اهمیـت و ضـرورت مطالعـة جداگانة هر یک را دو چندان می کند. بر این اسـاس، مقالـة حاضـر بـه بررسـی و تحلیل واژههایی می پردازد که معمولا در گفتار فارسی زبانان به کار می رونـد و در نوشتار یا اصلا به کار نمی روند، یا به ندرت استفاده می شوند و بر مبنـای دیـدگاه «بوی» (٢٠٠٧)، حاصل فرایندهای واژهآفرینـی هسـتند نـه واژهسـازی. دادههـای مورد بررسی در پژوهش حاضر نیز بـه تبعیـت از رویکـرد بـوی، بـر اسـاس نـوع فرایندهای واژهآفرینی شامل کوتاهسـازی، آمیـزش، ابـداع، قیـاس، قـرضگیـری، گسترش استعاری و تبدیل عبارت به واژه در چهار مقولة اسم ، فعل ، صفت و قیـد طبقه بندی و بررسی شدند. یافته های این پـژوهش نشـان مـی دهـد کـه از میـان فرایندها و شیوههای یادشده، کوتاهسـازی بـا بیشـترین درصـد (٣٢.٥٨ درصـد) و تبدیل عبارت به واژه و آمیزش با کمترین درصد (به ترتیب با ٥.٦٢ و ٤.٤٩ درصـد) در واژهسازی نقش دارند.
خلاصه ماشینی:
دادههـای مورد بررسی در پژوهش حاضر نیز بـه تبعیـت از رویکـرد بـوی، بـر اسـاس نـوع فرایندهای واژهآفرینی شامل کوتاهسـازی، آمیـزش، ابـداع، قیـاس، قـرضگیـری، گسترش استعاری و تبدیل عبارت به واژه در چهار مقولة اسم ، فعل ، صفت و قیـد طبقه بندی و بررسی شدند.
در جدول زیر تعدادی از این اسم ها را مشاهده می کنیم : جدول ٢- اسم های خاص حاصل از فرایند کوتاهسازی واژه واجنگاری صورت کامل مثال ایلی ʔili ایلیا پسرم ایلی ، حسابی مریض شده.
فرایند کوتاهسازی در صفت ها در میان صفت ها، در چند مورد کوتاهسازی مشاهده شده است که در جدول زیر بـه آنها اشاره می شود.
فرایند ابداع در صفت ها صفت های متعددی بر اثر فرایند ابداع به دست آمده است که در این بخش بـه چنـد مورد از آنها اشاره می شود: جدول ٨- صفت های حاصل از ابداع واژه واجنگاری معنی مثال دوپس dups بسیار عالی یه آهنگ دوپس گذاشتیم .
فرایند وامگیری در اسم ها در این بخش به برخی از اسم هایی اشاره می شود که به واسـطة وامگیـری وارد زبـان شدهاند: جدول ١١- اسم های حاصل از وامگیری واژه واجنگاری معنی مثال داف dâf دختر مائده خیلی دافه ، چهرهش زباد بیوتی نیست ولی قد و هیکلش پسرکشه .
41 0 0 تبدیل عبارت آمیزش ابداع قیاس وام گیری گسترش کوتاه سازی به واژه استعاری Series 1 شکل ٣- میزان پراکندگی فرایندهای واژهآفرینی در مقولة اسم بر اساس این نمودار مشاهده می شود که از میان کل دادههای به دست آمده در ایـن پژوهش ، در مقولة اسم ، کوتاهسازی بیشـترین میـزان یعنـی ٦٧.