چکیده:
ضرورت عملیاتی شدن راهبرد گذر از «تصدی گری» به «واگذاری امور و وظایف» از جانب شهرداری ها در کلان شهرها، نگرش مشارکتی به فعالیت های عمرانی و خدماتی را تقویت کرده است، اما پاسخ به چگونگی بهره مندی از مشارکت های شهروندی سبب شد تا در این مقاله ضمن تشریح ابعاد پیدا و پنهان مشارکت های شهروندی در ایجاد و نگهداری بازارهای روز میوه و تره بار، مواد لبنی و پروتئینی در شهر مشهد، کلیه فرایندها و عوامل تاثیرگذار، نحوه مداخله شهروندان و تعامل آنها با شهرداری مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این مقاله که بر مبنای روش تحقیقی توصیفی-تحلیلی با اتکا به مطالعات پیمایشی و میدانی و تحلیل ثانویه به رشته تحریر در آمده است گویای آن است که:
1- میزان مراجعه و خرید شهروندان کلان شهر مشهد از 48 درصد در سال 1385 به بیش از 65 درصد در حال حاضر افزایش یافته که بدون شک یکی از مهم ترین دلایل آن توجه مسوولان و مدیران شهری و شهرداری به خواسته های شهروندان و بسترسازی جهت مشارکت شهروندان در پروسه مکان یابی، احداث و بهره برداری از بازارهای روز بوده است.
2- بر اساس مشاهدات میدانی در سال جاری نسبت به سال 1385، مشارکت شهروندان در فرایند استانداردسازی خدمات شهری بویژه در بازارهای روز به بهبود خدمات این بازارها (تنوع محصولات عرضه شده، ارتقای کیفی و بهداشتی محصولات و حتی بهبود شاخص های کالبدی- فیزیکی بازارها و...) منجر شده است (مشارکت های شهروندی در قالب کمک های فکری و فنی، کمک های مالی، همکاری در اجرا، مشارکت در سرمایه گذاری و.... بوده است).
3- میزان مشارکت شهروندان در خصوص بازار روز در مناطق شهری شهر مشهد متفاوت می باشد به نحوی مناطق 1 و 2 و 10 حداکثر مشارکت و مناطق 3 و 8 و 9 و 11 دارای مشارکت متوسط و سایر مناطق دارای حداقل مشارکت بوده اند.
Necessity of operating transition strategy from charging to giving responsibilities and matters by mayors in metropolises، optimized contribution view on service and constructional activities، but response to the way of utilization from citizen contributions caused description of all known and unknown aspects of citizenship contributions in creating and maintaining day markets. These include fruit and vegetables، meat and protein in Mashhad، along with evaluation of all the processes and effective features contribution manner of citizens and their contraction with mayor. Results of the present paper which are written based on analytical–descriptive and research method using second analysis and survey study، show that:
1-Amount of referring and purchase of Mashhad metropolis citizens increased from 45% in 1385 to more than 65% by now، undoubtedly، one of the main causes of which، is paying attention to citizen needs by municipality and civil managers and responsible، and preparing the way for contribution of citizens in orientation process، creation and utilization of day markets.
2. Based on survey observation in recent year compared to 1385، citizen contribution in standardization process of civil services especially in day markets lead to optimizing services of these markets (diversity of supplied products، increasing quality and health of products and even optimizing physical body indices of markets) (Citizen contributions are in the form of mental and technical aids، financial aids، contribution in performance and contribution in investment).