چکیده:
هدف: بررسی تأثیر متغیرهای مطرح در نظریۀ رفتار برنامهریزیشده بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی کاربران کتابخانه دیجیتالی است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش بهروش ترکیبی انجام شده است. 38 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند طبقهای، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از ابزارهای مختلفی برای گردآوری و تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: بهجز متغیر کنترل رفتاری درکشده، سایر متغیرهای روانشناختی شرکتکنندگان در پژوهش در وضعیت خوبی قرار دارند؛ با اثبات تأثیرگذاری سه متغیر نگرش، هنجار ذهنی، و کنترل رفتاری درکشده بر نیت شرکتکنندگان در پژوهش برای ارائه رفتار راهنمایابی، مدل نظریۀ رفتار برنامهریزیشده تأیید شد؛ نگرش دربارة رفتار علاوه بر تأثیرگذاری مثبت بر نیت شرکتکنندگان، بر میزان زمان صرفشده توسط آنها و نیز فراوانی تقاضاهایشان برای راهنمایابی تأثیر مثبت دارد. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش تأییدکننده ضرورت ارتقای وضعیت قابلیتهای روانشناختی کاربران کتابخانههای دیجیتالی بهمنظور پشتیبانی از آنها در موقعیتهای راهنمایابی پدیدآمده در فرایند اطلاعیابی آنهاست. در طراحی منابع راهنما نیز باید به این ویژگیهای روانشناختی توجه شود.
خلاصه ماشینی:
"٨٣١ متغیرهای مستقل پژوهش با متغیرهای اصلی مرتبط با رفتار راهنمایابی کاربران کتابخانه های به منظور بررسی رابطه و تأثیر عوامل و متغیرهای روان شناختی بر شکل گیری رفتار دیجیتالی (موقعیت های راهنمایابی، تقاضاهای راهنمایی و کمک ، راهنمایابی از یک مدل مفهومی در پژوهش اصلی (که در قالب پایان نامه دکتری انجام استفاده از منابع راهنما و کمک ، شده است ) استفاده شد.
یافته ها همچنین نشان داد که نیت رفتاری شرکت کنندگان در پژوهش از طریق تأثیرگذاری مثبت بر میزان زمان صرف شده توسط کاربران برای راهنمایابی ، بر متغیر فراوانی تقاضاهای راهنمایی و کمک نیز تأثیر مثبت گذاشته است .
یافته حاصل شده در این پژوهش برخلاف یافته های بسیاری از پژوهش های انجام شده با استفاده از نظریۀ رفتار برنامه ریزی شده (مانند چانگ ، لین ، و چن ٢، ٢٠٠٩) نشان داد که در بافت مورد بررسی ، متغیر نگرش در قبال رفتار راهنمایابی به عنوان متغیر، تأثیرگذارتر از همه متغیرهای روان شناختی به ویژه متغیر کنترل رفتاری درک شده توانسته است تأثیر بیشتری بر نیت شرکت کنندگان برای راهنمایابی بگذارد و حتی از طریق آن با برخی متغیرهای رفتار راهنمایابی ارتباط برقرار کند و بر آنها نیز تأثیر مثبت بگذارد.
عدم تأثیرگذاری دو متغیر هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درک شده بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی در این پژوهش به احتمال زیاد به دلیل ناموفق بودن گروه های مرجع و تأثیرگذار همچون طراحان کتابخانه های دیجیتالی و کتابداران در هنجارسازی مناسب برای انجام راهنمایابی و نیز عدم پیش بینی عوامل مشوق بیشتر و رفع موانع بازدانده موجود بر سر راهنمایابی است ."