چکیده:
<p>یکی از دارایی‌های انسان که ممکن است مورد تعرض دیگران واقع شود، جسم و جان اوست که البته با ارزش‌ترین دارایی انسان محسوب می‌شود و در حقوق اسلام نیز حفظ و احترام به آن شدیدا مورد توجه قرار گرفته است، تعرض به تمامیت جسمانی اشخاص از دو جنبه حقوقی و کیفری باعث ایجاد مسؤولیت می‌شود. فراهم کردن شرایط ورود میکروب به بدن افراد از این قبیل است؛ بعضی از این میکروب‌ها کشنده هستند و پس از ورود به بدن عوارضی را ایجاد نموده و پس از گذشت مدت زمانی فرد را به کام مرگ می‌کشاند. حال اگر فردی مانند پزشک، بدون سوءنیت و اطلاع، باعث آلوده‌شدن دیگری به این نوع میکروب‌ها گردد، در مقابل فرد آلوده شده تا چه میزان مسؤولیت دارد؟ از آنجایی که مبانی فقهی، فرد مبتلا به بیماری کشنده را در حکم متوفی قرار می‌دهد، این موضوع می‌تواند مستمسک خوبی در جهت صدور حکم به دیه کامل در حق زیان دیده باشد.</p>
خلاصه ماشینی:
"چنان چه مطرح شود که از همان ابتدا باید ارشی معادل دیه تعیین شود مشکل مرتفع نمیشود، چون اگر گفته شود ارش در مقابل بیماری طرف قرار گرفته باز این قابلیت وجود دارد که با پیشرفت بیماری در هر مرحله ارش جدیدی تعیین شود و اگر گفته شود این ارش مبلغ نهایی و قطعی است و نمیتوان با پیشرف بیماری بر مقدار آن افزود، این سخن فقط در صورتی قابل پذیرش است که بیمار مشرف به موت قطعی در حکم متوفی دانسته شود و این سخن ، صحیح و همان مدعای این مقاله و مطابق قضاوت عرف است ، اما نتیجه این قول تعیین دیه است نه ارش ، زیرا وقتی تحقق سبب مسلم در حکم تحقق مسبب دانسته شود، باید حکم مسبب را برآن بار کرد؛ ضمن اینکه تعیین ارش برای مورد بحث با آنچه فقهای امامیه در مقام تعریف ارش بیان داشته اند مغایر است ، زیرا ارش در بیان غالب فقهای امامیه به معنای مادون نفس است که مقدار آن در شرع تعیین نشده است (خویی، ١٣٩٥ه .
وقتی در اثر انتقال ویروس به فرد عضوی از فرد صدمه ببیند، اگر آن عضو از اعضایی بود که در شرع برای آن دیه مشخص شده است (مانند چشم )، به همان مقدار معین حکم داده میشود وگرنه از باب زوال منافع ، قاعده ی تعیین ارش ، اعمال خواهد شد همانند ابتلاء به بیماری هپاتیت C در اثر خون آلوده به این ویروس ، این بیماری کشنده نیست که دیه ی نفس در مورد آن تعیین شود، ولی به دلیل عوارض گوناگون ، زندگی فرد را دچار مشکلات عدیده ای مینماید."