چکیده:
پزشکان و دانشمندان ایرانی نقش برجسته ای در پیشرفت علم پزشکی داشته اند. شهر جندیشاپور از دیرباز، یکی از شهرهای مهم در عالم پزشکی شناخته میشد. تا قرن سوم هجری جندیشاپور یکی از مهم ترین مدارس پزشکی دنیا بود. از این به بعد، کم کم بغداد جای جندیشاپور را به مثابه مهم ترین مرکز پزشکی دنیا گرفت . در این انتقال ، پزشکان ایرانی مانند یوحنابن ماسویه خوزی نقش بسیار برجسته ای داشته اند. متاسفانه باوجود نقش بارز یوحنا در آغاز نهضت ترجمه و آثار بسیار او در زمینه پزشکی، منابع تاریخی ناچیزی درباره زندگی و افکار پزشکی این دانشمند بزرگ موجود است . هدف از نگارش این مقاله شناساندن یکی از بزرگان جامعه پزشکی در قرن سوم هجری است که آثار ارزشمندش راه گشای بسیاری پرسش ها و ندانسته ها، به ویژه در زمینه چشم پزشکی و کالبدشناسی بود؛ به گونه ای که بعضی آثارش منبع درسی مهمی برای گرفتن مدرک دانشگاهی در حیطه پزشکی آن زمان بوده است .
خلاصه ماشینی:
"هدف از نگارش این مقاله شناساندن یکی از بزرگان جامعه پزشکی در قرن سوم هجری است که بعضی آثار ارزشمندش چنان است که تا پیش از او، کسی به آزمودن یا نوشتن در آن زمینه دست نزده است ؛ آثاری که چه در زمان او و چه پس از او، همواره راه گشای بسیاری پرسش ها و ندانسته ها، به ویژه در زمینه چشم پزشکی، کالبدشناسی و پرهیزهای غذایی است ؛ به گونه ای که بعضی آثارش منبع درسی مهمی برای گرفتن مدرک دانشگاهی در حیطه پزشکی آن زمان بوده است .
بعضی آثارش هم چنان دست نوشته و برخی نیز چاپ شده است : کتاب های خطی : الأدویة المسهلة ، البست ان و قاعده الحکمة و شمس الأداب ، ت رکیب طبقات العین و عللها و ادویت ها، الت ش ریح (ظاهرا نخستین اثر در این زمینه ، در طب اسلامی است )، الجذام (به نظر می رسد کسی قبل از او، چنین کتابی در این زمینه / ننوشته باشد)، الجنین ، الحیوان ، خواص الأغ ذیة و البقول و الفواکه و...
از دیگر سو، ترجمه های برخی آثار به دست آمده از این حکیم بزرگ به زبان های دیگر مانند فرانسوی ، چاپ و نگهداری نسخه های خطی او در / کتابخانه های بزرگ جهان و تصحیح بسیاری از آنها، نگارش مقاله هایی درباره برخی کتاب ها و رساله های او به ویژه در کشور فرانسه ، اهمیت آثار و اندیشه او را در جامعه پزشکی امروز دوچندان می کند."
(
, 
, 
)
