چکیده:
یکی از راههای ترویج و تعالی فرهنگ نقد و نقادی کتب فلسفی، انتشار نقدهایی است که دههها پیش در مجلات و کتب فارسیزبان منتشر شده است، این بازنشر علاوه بر اینکه میتواند نشانگر پیشینه سنت نقد در میان پژوهشگران و عالمان ما باشد، خصلت الگویی هم دارد و میتوان از آن بهعنوان نمونههای انضمامی و عینی در نقد و نقادی آثار معاصر بهره گرفت. از آن گذشته اگر این فرض ما پذیرفتنی باشد که به دلایل و عللی وضعیت نقد آثار منتشره علوم عقلی در روزگار ما در قیاس با گذشته مطلوب نیست، انتشار این نمونهها میتواند تلنگری برای توجه به برخی آسیبها در کار و بار آموزش و پژوهش فلسفه، کلام و عرفان باشد. این نقد در شماره ۱۴۹ مجله نگین، به تاریخ سیام مهرماه ۱۳۵۶ یعنی حدود چهل سال پیش منتشر شده است.
خلاصه ماشینی:
هگل، فیلسوف همه تاریخ؛ نقدی بر خدایگان و بنده /عباس پورخصالیان چکیده یکی از راههای ترویج و تعالی فرهنگ نقد و نقادی کتب فلسفی، انتشار نقدهایی است که دههها پیش در مجلات و کتب فارسیزبان منتشر شده است، این بازنشر علاوه بر اینکه میتواند نشانگر پیشینه سنت نقد در میان پژوهشگران و عالمان ما باشد، خصلت الگویی هم دارد و میتوان از آن بهعنوان نمونههای انضمامی و عینی در نقد و نقادی آثار معاصر بهره گرفت.
هگل، خدایگان و بنده، الکساندر کوژو، نقد ترجمه، حمید عنایت این مقاله عیب و هنر ترجمه خدایگان و بنده را توأما بازگفته است و در هر دو مورد شاید سخنان منتقد محل ایراداتی باشد ولی «نگین» از لحاظ روشن شدن مطلب مخصوصا آن را چاپ میکند.
در بازنمایاندن روش هگل مترجم اضافه میکند: «او (هگل)، در مقدمه کتاب، از آرای فیلسوفانی چون کانت، فیخته و شلینگ انتقاد میکند، ولی از مقدمه که بگذریم، روش کلی او آن است که نظریه خاص خویش را در سراسر کتاب نه با رد و ابطال نظریات فلسفی مخالف، بلکه با جمع و ادغام آنها در عقاید خویش عرضه کند، یا دستکم عناصری از آنها را که به نظرش درست مینماید در نظریه خود بگنجاند.
مترجم آنگاه شرحی از نا امید شدن هگل در اثر شکست ناپلئون در واترلو، در مقایسه با سرشکستگی کوژو از وقایع دهه سوم قرن حاضر به بعد را میآورد و ادامه میدهد: «ایراد اصلی به کوژو در این زمینه، آن است که او مانند هگل، امکانات بیپایان و پیشبینیناپذیری را که با تحقق آزادی برای انسان فراهم میآید، نادیده گرفته است (صفحه ۲۲).