چکیده:
هدف از انجام این پژوهش ، تعیین اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و کم توجهی بود. طرح تحقیق نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و به این منظور ۸۳۳ دانش آموز پایه پنجم ابتدایی از مناطق تحصیلی ۱، ۳ و ۴ شهر تبریز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و آزمون کانرز (فرم معلم ) همراه با مصاحبه بالینی ، برای تشخیص کودکان بیش فعال و کم توجه اجرا گردید. آزمودنی های این پژوهش ۴۰ نفر از کودکان ADHD که بر اساس مقیاس کانرز تشخیص داده شده بود، شامل می شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کانرز والدین و آزمون خشم کودکان استفاده شد که والدین و دانش آموزان (نمونه های انتخاب شده ) آنها را در مراحل قبل و بعد از درمان تکمیل کردند.آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آموزش والدین و گروه گواه (هر گروه ۲۰ نفر) جایگزین شدند. مطالب مورد نیاز در ۸ جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد. داده های به دست آمده به روش تحلیل چندمتغیره مورد تحلیل قرار گرفت . نتایج نشان داد که آموزش مدیریت والدین بر بهبود مشکلات رفتاری کودکان دارای ADHD تاثیر معنی دار (>P) دارد. با توجه به نتایج این مطالعه ، روش آموزش مدیریت والدین یکی از کارآمدترین روش های درمانی بوده و در کاهش تکانشگری ، کم توجهی ، اضطراب و پرخاشگری بدنی در کودکان دارای اختلال بیش فعالی و کم توجهی موثر است .
The present study aimed to determine the effectiveness of parent management training in behavioral problems of children with Attention-Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD). This study was semi-experimental design with pretest-posttest and control group. Therefore، using multi-stage random cluster method، 833 students in grade five in elementary level were selected from Districts 1، 3، and 4 in Tabriz. They were assessed by Conner 5 test (teacher-from) and clinical interview. Therefore، 40 children with ADHD were diagnosed based on Conners test. For data collection، Conners test (parent from) and children anger، scale were used، which were completed by the students and their parents (study sample) both before and after the treatment. The subjects were randomly assigned in parent training and control groups (20 subjects in each group). The experimental group received the instruction in 8 sessions. Data were analyzed by multivariate analysis of variance. Results showed that parent management training had a significant effect on the improvement of behavioral problems of children with ADHD (P<.05). Hence، parent management training is one of the most efficient therapeutic methods and it is effective in the reduction of impulsivity، inattention، anxiety، physical aggression in children with attention- deficit / hyperactivity disorder.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات متعددی نشان داده اند که تغییر تعامل های رفتاری والدین در بهبود علائم کودکان مبتلا به ADHD موثر است به طور مثال (آناستوپولوس ، شلتون و دوپال۷، ۱۹۹۳؛ استری هورن و ویدمن ۸، ۱۹۸۹؛ تهرانی دوست ، شهریور، محمودی قرائی و علاقبندراد، ۱۳۸۷و مفتاق ، محمدی ، غنی زاده ، رحیمی و نجیمی ، ۱۳۹۰) نشان دادنـد که والدین کودکان 1- Brock, Jimerson & Hasen 2- Cukiert, Burattini, Cukiert, Baldochi, 3- Parent management training Base-Zang & Fortser 5- Toplak,Connors, Shuster & Knezevic 4- Kzadin 7- Anastopoulos, Shelton & Dupaul 6- Fabio 8- Stray horn & Weidman 138 مبتلا به ADHD نسبت به کودکان غیرمبتلا نیاز به مهارت های والدین اختصاصی تری دارد.
(هوف داکر و همکاران ، ۲۰۰۷؛ اسپیجکرز، ۲۰۱۰ و طالعی ، طهماسب و وفائی ، ۱۳۹۰) طبق بررسـی های 1- Fehings, Roberts, Humphries & Dawe 2- Meichenbaum & Goodman 148 خود نتیجه گرفتند که آموزش مدیریت والدین رفتار به والدین در کاهش مشکلات رفتاری کودکان ADHD و هم چنین در ایجاد تعاملات مثبت بین والدین و فرزندشان در کنار درمان های رایج بالینی نقش بسیار تأثیرگذاری را ایفا کند.
نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر ضمن تأیید تحقیقات دیگرمثل (هوش ور، بهنیا، خوشابی ، میرزایی و رهگذر، ۱۳۸۸؛ بهبهانی ، محمدی و رحیمی ، ۱۳۸۹؛ موریس ، مسترز و ون دن برگ ، ۲۰۰۳؛ خداپناهی ، قنبری ، نادعلی و موسوی ، ۱۳۹۱ و جاکوپس ، ۲۰۱۲) منطبق است و حاکی از آن است آموزش مدیریت والدین باعث کاهش اضطراب در کودکان دارای اختلال بیش فعالی و کم توجهی می شود."