چکیده:
با کندوکاو در منابع فرهنگ مردم از جمله داستان هـا، شـعرها و لالایـیهـا میتوان تاثیرات جوی، اقلیمی و آب و هوایی را در ایـن موضـوعات مشـاهده کرد. در این مقاله ، به تاثیرات «باد» در هنـر نگـارگری، صـنایع دسـتی، ادبیـات ، موسیقی و سایر حوزه های فرهنگ مردم پرداخته شده و این نکته مورد بررسـی قرار گرفته است که چگونه انسان ها با توجه به منافع و مضـرات بـاد، آن را بـه نفع خود مهار میکنند، از آن سود میبرند یا با آن کنار میآیند.
خلاصه ماشینی:
بين بادهاي ايران ، باد ١٢٠ روزه سيستان ويژگيهاي منحصر بـه فـردي دارد و نقش به سزايي در اقليم منطقه ، مورفولوژي دشت و زندگي اقتصادي و فرهنـگ مردم ايفا ميکند.
در سال هاي پرآبي، درياچه هامون که در مسير وزش اين بادها قرار دارد، داراي منابع آب فـراوان اسـت و تبخير از سطح آب آن ، باعث به وجود آمدن هوايي مطلـوب ، مطبـوع و خنـک ميشود اما در سال هاي خشکسـالي (بـراي نمونـه سـال هـاي ١٣٧٦ تـا ١٣٨١) درياچه هامون ، خشک و بستر آن منشـاء ذرات معلقـي مـيشـود کـه بادهـاي ١٢٠ روزه سيستان به شهر زابل منتقل ميکنند.
(افشار سيستاني، ١٣٦٣: ٨٦) در اين مقاله ، ضمن بررسي عامل باد به عنوان يکي از عوامل طبيعي موجود در زندگي اجتماعي و روزمره مردم ، به پيامدها و تأثيرات فرهنگي - اجتمـاعي آن اشاره ميشود؛ در اين منطقه مردمان با باد کنار آمـده انـد و از آن بـه شـکل مطلــوبي در زنــدگي و هنرهــايي همچــون ادبيــات ، موســيقي و پديــد آوردن شخصيت هاي خيالي و اسطوره اي بهره برده اند و اين پديـده در فرهنـگ عامـه اين سرزمين عاملي با اهميت به شمار ميرود.
(سيدسجادي، ١٣٨٦: ١٥٠) طرح هاي روي قالي سيستان مانند همان خطوط سفال ها به صورت خطـوط مستقيم و ممتد وگاه بريده بريده ، خميده ، نرم و زيگزاگـي شـکل اسـت کـه در ترکيب درختان و نقوش انسـاني، نـوعي پيونـد فرهنگـي را بـا ديرينـه ، سـابقه طولاني و استفاده از کهن الگوي نقش باد در طرح هاي بافته شده نشان ميدهد.