چکیده:
صنایع دستی تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری و از انواع هنرهای کاربردی و مردمی است که خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولیـد خـود را نشان میدهد و عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن تلقی میگردد. در این میان صنایع دستی بانوان عشایر قشقایی را میتوان فصل مشترک اقتصاد و فرهنگ دانست . بافته های بانوان عشایر قشقایی شامل ، قالی، گلیم ، گبه ، مفرش، جل ، جوال، دورهچین ، سیاهچادر و... حاصل خلاقیت هـای ذهنـی بافنـدگان و متأثر از اندیشه ها و رویاهای آنهاست . در مقاله حاضر گزیدهای از صنایع دستی عشایر قشقایی با هدف احیا و شناسایی ایـن دسـت آفریـدههـا، بـرای اسـتفاده برنامه سازان رسانه ملی در قالـب هـایی همچـون مسـتند، اقتصـادی، ترکیبـی و نمایشی معرفی شده است .
خلاصه ماشینی:
"صنایع هنری، به عنوان یکی از نشانه های هویت ملی کشورها و حوزه مهـم تلفیق هنر، صنعت و فرهنگ ، در بستر تاریخ ، یکـی از حافظـان ملـی کشـورها بوده است و در این میان، هنر – صنعت بومی بانوان ایرانـی کـه حاصـل ذوق، هنر، سلیقه ، ابتکار و خلاقیت سازندگان آنهاست ، آداب، سنن و پیـام فرهنگـی نسل ها را در محصولات تولیدی خود متجلی میسازند.
قالی، مفرش، بلددان، جوال، خورجین ، گبه ، گلـیم ، رنـد، دوره چـین بـافی، نمکدان، جل اسب ، اییبافی و غیره در زمره بافته های داری هستند که بـه همـه آنها واژه فرش نیز اطلاق میشود؛ همچنانکه بـا نـام زیرانـدازهای سـنتی نیـز میتوان از آنهـا یـاد کـرد.
خورجین خورجین دست بافته ای است که از پشم های رنگی، نخ پنبه ای و گـاه مـوی بز در اکثر مناطق روستایی و عشایری بافته میشود و عرض آن بین سی تا نود سانتیمتر است و بیشـتر در حمـل و نقـ هـا بـرای مثـال، پشـت دوچرخـه یـا چهارپایان کاربرد دارد.
با این شیوه کـه ماننـد سـایر بافته های ایلی بر روی دار افقی بافته میشود، به دلیل پودپیچی بـه دور تارهـا، اسـتفاده از پـود نـازک و قطـع نکـردن پودهـای اضـافی، بافتـه ای یــک رو و درشت کار به دست میآید که میتوان پودهای اضافی آن را دید.
دورهچین بافی (وارونه بافی) چله کشی این دست بافته مانند گلیم است و به روش پودپیچی بافته میشود ولی برعکس رندبافی، به جای آنکه پودها از روی دو جفت تار پیچیده شـوند، بافنده به وسیله آیینه ای که در زیر قرار میدهد، آنها را از زیر یـک جفـت تـار میپیچد."