مطالعه ی تعیین تفاوت اثربخشی دو دانش بومی و نوین در کاهش آسیب‌پذیری جوامع روستایی در برابر بلایای طبیعی؛ (مطالعه ی موردی: روستاهای بخش خورش‌رستم شهرستان خلخال) مقاله

نویسنده: رکن الدین افتخاری، عبدالرضا ؛ وزین، نرگیس ؛

پژوهش های جغرافیای انسانی زمستان 1394، دوره چهل و هفتم - شماره 4 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎16 صفحه - از 727 تا 742 )

کلیدواژه ها: دانش بومی جوامع روستایی بخش خورش‌رستم دانش نوین کاهش آسیب‌پذیری سوانح

چکیده:

امروزه در مدیریت سوانح طبیعی، بر رویکرد جدیدی به‌نام مدیریت اجتماع‌محور تأکید می‌شود که به ظرفیت‌ها و دانش‌های جوامع محلی و استفاده از تکنیک‌های بومی با فناوری‌های نوین برای کاهش آسیب‌پذیری از سوانح توجه دارد. ابتکارهای متنوعی در جوامع روستایی برای کاهش آسیب‌پذیری سوانح طبیعی وجود دارد که می‌توان به‌عنوان مکمل دانش نوین به آن توجه کرد؛ بنابراین، مقالة حاضر دانش بومی و نوین کاهش آثار سوانح طبیعی را در جوامع روستایی منطقة خورش‌رستم تحلیل میکند. هدف مطالعه، شناخت و سنجش میزان اثربخشی نظام دانش بومی و نوین در کاهش آثار سوانح طبیعی در روستاهای منطقة خورش‌رستم است. روش تحقیق، اکتشافی- توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و میدانی است. حجم نمونه، شامل 90 نفر از روستاییان منطقه است. ابتدا با تکیه بر اسناد و پرسش از مسئولان منطقه و خبرگان روستاها، سوانح طبیعی و خسارتهای ناشی از هر سانحة طبیعی منطقه شناسایی شد و سپس از این خسارتها به‌عنوان گویه‌های سنجش استفاده شد. سپس شناخت دانش بومی و نوین منطقه صورت گرفت و درپایان، پرسشنامه تدوین و در روستاهای نمونه توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل، از آزمون T مستقل استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد تفاوت معناداری بین اثربخشی دو دانش در کاهش آسیب‌پذیری سوانح طبیعی وجود دارد. همچنین از دیدگاه جامعة نمونه، میزان اثربخشی دانش بومی در مقایسه با دانش نوین، در کاهش آسیب‌پذیری از سوانح طبیعی در منطقة مورد مطالعه بیشتر بوده است.

خلاصه ماشینی:

مطالعۀ‌تعيين ‌تفاوت ‌اثربخشي ‌دو‌دانش ‌بومي ‌و‌نوين ‌در‌کاهش ‌آسيب ‌پذيري ‌جوامع ‌ روستايي‌دربرابر‌بلاياي‌طبيعي ‌ ‌ (مطالعۀ‌موردي :‌روستاهاي ‌بخش ‌خورش ‌رستم ‌شهرستان ‌خلخال ) ‌ عبدالرضا رکن الدين افتخاري - استاد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه تربيت مدرس نرگس وزين -دکتري جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه تربيت مدرس پذيرش مقاله : ١٣٩٢/١٠/٠٨ تأييد نهايي: ١٣٩٣/٠٧/١١ چکيده امروزه در مديريت سوانح طبيعي، بر رويکرد جديدي به نام مديريت اجتماع محور تأکيد ميشود که به ظرفيت ها و دانش هاي جوامع محلي و استفاده از تکنک ي هاي بومي با فناوريهاي نوين براي کاهش آسيب پذيري از سوانح توجه دارد. همچنين از ديدگاه جامعۀ نمونه ، ميزان اثربخشي دانش بومي در مقايسه با دانش نوين ، در کاهش آسيب پذيري از سوانح طبيعي در منطقۀ مورد مطالعه بيشتر بوده است . هرچند امروزه براي مقابله با سوانح طبيعي و کاهش آسيب پذيري آن ، فنون و راهبردهاي متنوع و علمي بسياري مطرح شده است ، اقدام هاي متعددي از گذشته تاکنون ، در جوامع بومي و روستايي درحال انجام است . ابعاد يکپارچۀ کاهش خطر بلايا در جوامع روستايي (مدل مفهومي پژوهش ) روش پژوهش با توجه به آنچه گفته شد، هدف کلي مطالعه ، شناخت و سنجش ميزان اثربخشي نظام دانش و فناوري بومي و نوين کاهش آثار سوانح طبيعي (زلزله ، سرما و يخبندان ، خشکسالي و سيل ) در روستاهاي منطقۀ مورد مطالعه است که در قالب اهداف اختصاصي زيربيان ميشود: ١. , 2008, The value of indigenous Knowledge for Disaster Risk Reduction: A Unique Assessment Tool for Reducing Community Vulnerability to Natural Disasters; Master of Arts in International Relations, St. Louis, Missouri, Webster University.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود

عضویت

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

ورود / عضویت

ورود

عضویت