چکیده:
به شناخت و بخشبندی گردشگران روستایی بهعنوان نقشآفرینان اصلی توسعۀ گردشگری در نواحی روستایی کمتر توجه شده است. بخشبندی گردشگران براساس ویژگیهای مختلف، از جمله متغیرهای انگیزشی است که برای سیاستگذاریهای هدفمند و بهرهگیری مطلوب از ظرفیتهای بازار گردشگری، اهمیت بسزایی دارد. همچنین اطلاعات ارزشمندی دربارة سلیقههای مختلف فراهم میآورد و از این راه، زمینة پاسخگویی مطلوب به نیازهای متنوع گردشگران، دستیابی به وضعیت بهتر در بازار گردشگری و بهبود سطح رقابتپذیری در بخشگردشگری را امکانپذیر میسازد. بررسی ادبیات پژوهش نشان میدهد که در ایران نیز تاکنون پژوهشی در زمینۀ بخشبندی گردشگران روستایی انجام نشده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر با بهرهگیری از پرسشنامۀ محققساخته، به بخشبندی گردشگران روستایی در محدودة دهستان سروستان از توابع بخش مزایجان شهرستان بوانات در استان فارس میپردازد. این دهستان با محوریت روستای بزم طی سالهای گذشته، به یکی از برجستهترین مقصدهای گردشگری روستایی در منطقه تبدیل شده است. یافتههای تحلیل دادههای 246 نمونه، با استفاده از روشهای تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای، بیانگر پنج بخش در بازار تقاضای گردشگری روستایی منطقه است که عبارتاند از: طبیعتگردی و بازدید از آثار تاریخی (6/14 درصد)، گروه منفعل (9/4 درصد)، روستاگرایی و آرامش و استراحت (7/42 درصد)، آرامش و استراحت (7/20 درصد)، طبیعتگردی و تعلق مکانی (1/17 درصد). نتایج پژوهش، اطلاعات ارزشمندی در زمینۀ ساختار حاکم بر وضعیت تقاضای گردشگری روستایی برای نهادهای دولتی، فعالان کسبوکار گردشگری و جامعۀ محلی فراهم میآورد؛ بهطوریکه مطابق نیازهای بخشهای مختلف بازار گردشگری میتوان به راهبردهای مدیریتی، توسعهای و بازاریابی مناسب دست یافت.
خلاصه ماشینی:
بخش بندي گردشگران براساس ويژگيهاي مختلف ، از جمله متغيرهاي انگيزشي است که براي سياستگذاريهاي هدفمند و بهره گيري مطلوب از ظرفيت هاي بازار گردشگري ، اهميت بسزايي دارد.
يافته هاي تحليل داده هاي ٢٤٦ نمونه ، با استفاده از روش هاي تحليل عاملي و تحليل خوشه اي، بيانگر پنج بخش در بازار تقاضاي گردشگري روستايي منطقه است که عبارت اند از: طبيعت گردي و بازديد از آثار تاريخي (١٤/٦ درصد)، گروه منفعل (٤/٩ درصد)، روستاگرايي و آرامش و استراحت (٤٢/٧ درصد)، آرامش و استراحت (٢٠/٧ درصد)، طبيعت گردي و تعلق مکاني (١٧/١ درصد).
, 2009, Distance Segmented Rural Tourist, Journal of Travel & Tourism Marketing, Vol. 26, No. 8, PP.
, 2012, An Exploration of Tourist Motivation in Rural Settings: The Case of Troodos, Cyprus, Tourism Management Perspectives, Vol. 2, No. 3, PP.
, 2005, A Benefit Segmentation of Tourists in Rural Areas: A Scottish Perspective, Tourism Management, Vol. 26, No. 3, PP.
, 1999, Segmenting Tourism in Rural Areas: The Case of North and Central Portugal, Journal of Travel Research, Vol. 37, No. 4, PP.
P. , 2007, Profiling Segments of Tourists in Rural Areas of South- Eastern Spain, Tourism Management, Vol. 28, No. 3, PP.
, 2009, Segmentation by Motivation in Rural Tourism: A Korean Case Study, Tourism Management, Vol. 30, No. 1, PP.
A. , 2012, Segmentation of Rural Tourists: Combining Push and Pull Motivation, Tourism and Hospitality Management, Vol. 18, No. 1, PP.