چکیده:
به نظر می رسد سیاست گذاری در مورد چگونگی مواجهه با شبکه های تلویزیونی ماهواره ای ، در ایران ، به امری غامض و پیچیده تبدیل شده است . از سویی پیشرفت های فناوری و تنوع نیازهای مخاطبان ، عملا امکان ممنوعیت کامل دریافت برنامه های این شبکه ها را از میان برده و از سوی دیگر مسائل مهمی مانند جنگ نرم و رسانه ای مانع از بی توجهی به این مقوله شده است . در این پژوهش ، سیاست های فعلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با شبکه های تلویزیونی ماهواره ای را مرور کرده و برخی نقاط قوت و ضعف و مواردی از مشکلات هر روش را از نظر گذرانده ایم . در ادامه ، راهکارهای پیشنهادی جایگزین از جمله آموزش سواد رسانه ای و گسترش زمینه های تفریحات سالم را که می توانند به جای ممنوعیت ، سانسور یا ارسال پارازیت آثار زیان بار ماهواره را کاهش دهند، مطرح کرده ایم .
خلاصه ماشینی:
مروری بر این گروه ها و وضعیت خاص ایران ، که از سال ١٣٧٣ تاکنون تغییر چندانی نکرده است ، ضرورت و اهمیت سیاست گذاری جدی در این حوزه را بیشتر روشن می کند: گروه اول : کشورهایی که نه تنها دریافت از شبکه های تلویزیونی ماهواره ای را مجاز دانستند، بلکه تسهیلاتی را نیز برای دریافت برنامه ها به وسیلۀ مردم فراهم کردند؛ مانند کویت و هنگ کنگ .
(منتظرقائم ، ١٣٨٤: ٧٥-٧٦) طی این دو دهه ، ایران نیز سیاست هایی را در قبال دریافت از ماهواره های پخش مستقیم دنبال نموده که هر کدام نقاط قوت و ضعف خود را دارند و در عین اینکه فرصتی برای طراحی مواجهه با شبکه های تلویزیونی ماهواره ای محسوب می شوند، مشکلات خاص خویش را نیز ایجاد کرده اند.
» (کهرباییان ، ١٣٩٢) سوم : بهره گیری از برنامه های مطلوب و منتخب شبکه های تلویزیونی ماهواره ای ماده ٥ قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره ، سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (مؤسسه رسانه های تصویری ) را مجاز به ضبط و پخش برنامه های غیرمغایر با ارزش ها و مبانی فرهنگی اسلامی و ملی دانسته است ٢.
اگرچه در سال های اخیر سعی شده از برنامه های مستند، فیلم های سینمایی و سریال های خارجی بهره گرفته شود، اما افزایش روزافزون استفاده مردم از شبکه های تلویزیونی ماهواره ای ، نشان از این دارد که هنوز فاصله میان «مطلوب » جامعه و «موجود» صداوسیما بسیار است .
سیاست دیگری که در این سال ها به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت ، ارسال پارازیت بر روی ماهواره های فرستنده برنامه های شبکه های تلویزیونی یا ایجاد اختلال در دریافت برنامه ها از گیرنده های منازل بود.