چکیده:
هدف: هدف، تحلیل راهبردی وضع کنونی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در قالب «بازاریابی - محصول» و ارائۀ راهبردهای پیشنهادی مبتنی بر ماتریس swot است. روش: در ابتدا با استفاده از مصاحبۀ با 13 نفر از کارمندان متخصص کتابخانه و کاربرد روش تحلیل محتوا، مؤلفههای SWOT استخراج شدند. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه و رتبهبندی مؤلفهها و با استفاده از ماتریس ارزیابی موقعیت راهبردی، وضعیت کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در مقولۀ محصول، تعیین و راهبردهای SO، ST، WO، و WT ارائه شدهاند. یافتهها: موقعیت راهبردی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا در مقولۀ محصول، تهاجمی است. برخی راهبردهای پیشنهادی عبارتند از: بهینهسازی فضای آموزشی کتابخانه، بهینهسازی قدرت محتوایی، خدماتی، رقومی و نوع دسترسی، تقویت قابلیتهای کیفی خدمات، استفادۀ مطلوبتر از فرصتهای تعاملی و قانونی، تقویت قابلیتهای پردازش، تقویت قابلیتهای انتشاراتی، استفاده از شیوههای مجموعهسازی متنوع، استفاده از کمپینهای بازاریابی، حرکت در مسیر آموزش کتابخانههای دیگر، استفاده از فیلترهای منطقیتر بهمنظور تشخیص پژوهشگران، همکاری و فعالیت مشترک آرشیو و کتابخانۀ ملی ج.ا.ا و استفاده از نیروهای بیشتر و ماهرتر برای ارائۀ خدمات. اصالت: این پژوهش سبب مرور مجدد فلسفۀ وجودی کتابخانۀ ملی ج.ا.ا و شفاف شدن نقش متمایز آن در ساختار پژوهشی کشور میشود.
خلاصه ماشینی:
بصيريان جهرمي (١٣٨٧) در پژوهش پيمايشي خـود در کتابخانـه هـاي مرکـزي و دانشـکده اي دانشگاه هاي دولتي شهر تهران بيان کـرده اسـت کـه پـذيرش و بـه کـارگيري اصـول بازاريـابي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني با توجه به رقابتي شـدن هـر چـه بيشـتر محـيط ، همچنـين افـزايش هزينه ها و کاهش بودجۀ اين مراکز به امر ناگزيري در عصر حاضر تبديل شـده کـه توجـه ويـژه و بيش از پيش کتابداران و مديران اطلاعاتي را به اين موضوع ضروري ميکند.
همچنين ميتوان به برخي پژوهش هاي زير که به کاربرد تحليل سـوات در کتابخانـه هـا پرداختـه انـد اشاره کرد: سهيلي (١٣٩٠) به تحليل نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهديـدهاي کتابخانـه هـاي دانشـگاه رازي و ارائۀ راهبردهاي راهبردي مناسب براي اين کتابخانه ها پرداخته است .
جدول ارزيابي موقعيت راهبردي کتابخانۀ ملي در مقولۀ محصول - عوامل دروني ميانگين وزن محصول - ضعف امتياز نهايي پاسخ ها اهميت ضعف در مجموعۀ منابع به علت عدم ضبط کامل ميراث مکتوب کشور مانند ضعف در دريافت پايان نامه هاي دانشگاه هاي دولتي به صورت کامل ، عدم 0/121 0/1 1/21 اشترک مجلات علمي خارجي مطابقت کم خدمات ارائه شدة کتابخانه با اهداف پيش بينيشده در اساسنامه به علل : ضعف در ارائۀ خدمات اطلاعاتي مانند تحويل مدرک، اشاعۀ گزينشي اطلاعات ، چکيده نويسي، اطلاع رساني ضعيف به اقشار خاص ، عدم راه اندازي تالار ديداري 0/075 1/29 0/09675 - شنيداري براي استفاده از منابع ديداري - شنيداري، ارائۀ خدمات مطلوب به گروه هاي کاربران با توجه به تنوع زباني، فرهنگي و قومي در کشور و ...