چکیده:
به لحاظ اهمیت جایگاه مبلغ در تبلیغات اثرگذار، عدم شکاف بین قول و فعل مبلغ دینی در اعتمادسازی مخاطبان نقش بسزایی دارد و بـر اسـاس منـابع قرآنـی و روایـی، لـزوم هماهنگی گفتاری و رفتاری دعوتکننده دینی، به عنوان یک اصل و قاعده، متبلور اسـت . گفتارهای بدون عمل مبلغ در مسائل متنوع دینی آسـیب های مختلفـی را در سـه حیطـه خود مبلغ ، مخاطبان و نهاد روحانیت پدید مـیآورد کـه تزلـزل در دیـن ، از بـین رفـتن داشته های علمی، تضاد شخصیتی، خودسوزی و پشیمانی هنگام مرگ از جمله پیامدهای فردی مبلغ است ؛ بیرغبتی مخاطبان نسبت به گفتار مبلغ و خود محتوای دینـی، سسـتی در اعتقادات و انحرافات رفتاری و البته بیاعتمـادی آنهـا بـه نهـاد روحانیـت ، از جملـه آسیب های اجتماعی آن است . افزایش آگاهی مبلغان نسبت به محتوا و جایگـاه تبلیـغ ، سـکوت در صـورت عـدم سلوک، موعظه خویشتن و تـلاش جهـت تزکیـه نفـس ، راهکارهـای ارائه شـده جهـت هماهنگی بین قول و فعل مبلغ است . همچنین بر این نکته تاکید میشود کـه اگـر مبلـغ دینی پیوسته خود را جزو مخاطبان پیام دینی لحاظ کند، فاصله مـذکور کـاهش خواهـد یافت . روش تحقیق در مقاله روش تحلیل و با استفاده از منابع کتابخانه ای است .
خلاصه ماشینی:
"حساسیت چنین رکنـی آنجـا جلـوه میکند که مبلغ پیام دینی در باور مخاطبان به عنوان عامـل نیـز مطـرح اسـت ؛ بنـابراین مخاطبان علاوه بر آنکه به سخنان مبلغ و مروج معارف دینی توجه دارند، رفتـار را نیـز مورد ملاحظه قرار میدهند و چنانچه از سوی دعوتگر معارف دینـی، رفتـاری مخـالف گفتارش مشاهده کنند، نه تنها اعتماد ایشان نسـبت بـه وی و یـا سـایر مبلغـان کـاهش مییابد، بلکه امکان تردید در محتوای گفتار گذشته اش از طرف آنها وجود دارد؛ ضمن آنکه آسیب های جدی به خود مبلغ نیز وارد خواهـد شـد؛ بـه همـین جهـت از لحـاظ شرعی، اخلاقی و دانش ارتباطی ضـرورت دارد کـه پیامرسـان دیـن تـا انـدازهای کـه امکانپذیر است در قول و فعل خویش هماهنگ باشد.
پرسش آن است که چرا با وجود تطابق سخن منافقان بـا واقـع کـه میگوینـد محمد رسول خداست ، باز هم قرآن به آنها نسبت کذب میدهد؟ پاسخ آن است که اولا سخن آنها مطابق با اعتقاد قلبیشان نیست و در گفتارشان (به کذب مخبـری) کاذب هسـتند (طباطبـایی، ١٤١٧ ق، ١٩،٢؛ حـاجیپور، ١٣٩٢، ١٨٠)؛ دوم اینکـه منافقان در مقام عمل نیز پیوسته بـا پیـامبر خـدا بـه مجادلـه ، منازعـه و مخالفـت می پرداختند و این ناهماهنگی رفتاری با سخنانشان، دلیل بر آن بود که گفتارشـان دروغی بیش نبود و با اعتقادات قلبیشـان مطابقـت نداشـت ؛ از ایـن رو در لـزوم هماهنگی گفتاری و رفتاری این مطلب استنباط میشود که مبلغ معارف دینی زمانی سخن میگوید که مطابق با اعتقادات قلبـیاش اسـت و بـالطبع بـه آن عمـل هـم میکند؛ وگرنه سخن بدون عمل ، برخاسته از اعتقاد ضعیف به گفتار خویش است ؛ / همچنین در رابطه با ضابطه بودن، اصالت داشتن و لزوم هماهنگی بین قول و فعل مبلغ میتوان به آیه شریفه ای استناد نمود که روش تبلیغی موسی و هارون را در برخورد با فرعون بیان میکند: «."