چکیده:
برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در چند دههی اخیر مشکلاتی را برای کشاورزان بهوجود آورده و در نتیجه به کاهش رفاه آنان منجر شده است. در مطالعهی حاضر، برای بررسی این مساله ابتدا عوامل مؤثر بر شوری آبهای زیرزمینی تعیین و سپس به تخمین تابع تولید گندم با تعریف متغیرهای مختلفی از جمله شوری مبادرت گردید و با محاسبهی تولید نهایی هریک از نهادهها نشان داده شد که تولید نهایی کلیهی نهادهها به جز شوری مثبت است. در ادامه با محاسبهی تابع هزینه، تابع رفاه ناشی از کاهش سطح آب تخمین زده شد. نتایج نشان داد که رفاه کشاورزان بهطور چشمگیری با افت سطح آبهای زیرزمینی کاهش پیدا میکند. در پایان پیشنهاداتی جهت بهبود وضع موجود شامل محدودیت کشت محصولات آب بر و محدودکردن برداشت آب زیرزمینی ارائه گردیده است.
Over-pumping of groundwater resources has caused some problems in recent decades leading to reduction of farmers، welfare. To determine its magnitude، factors affecting groundwater salinity were estimated first. Then production function of wheat was estimated and by calculating marginal productivity of each factor، it was found that marginal productivity of all factors except salinity was positive. Finally، the welfare function due to reduction of water level was estimated. The results indicated that farmers، welfare decreased significantly due to reduction of water level. In order to improve the situation some measures such as restricting production of water-intensive crops and exploitation of groundwater are suggested.
خلاصه ماشینی:
"در مطالعه ی حاضر، برای بررسی این مساله ابتدا عوامل مؤثر بر شوری آب های زیرزمینی تعیین و سپس به تخمین تابع تولید گندم با تعریف متغیرهای مختلفی از جمله شوری مبادرت گردید و با محاسبه ی تولید نهایی هریک از نهاده ها نشان داده شد که تولید نهایی کلیه ی نهاده ها به جز شوری مثبت است .
زهتابیان و همکاران (١٣٨١) در بـررسی که پیرامـون تخریب آبخوانه در اثر بهـره برداری بیرویه ازآب های زیرزمینی در دشت قنوات قم انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که برداشت بیش از حد آب باعث افت سطح ایستابی و افزایش شوری آب میشود.
آنها نشان دادند که ارزش تولید نهایی آب در تولید گندم بیش از هزینه ی استخراج آن است و تغییرات هزینه ی برداشت ، به علت افت سطح آب ، در میزان مصرف تأثیر زیادی ندارد و برای کاهش برداشت باید روش های نوین آبیاری ترویج شود.
نتایج این تحقیق نشـان میدهد که ارزش تولید نهایی آب در تولید گندم بیش از هزینه ی استخراج هر واحد آب است و به علت برداشت بیش از حد از منابع آب ، رفاه هر کشاورز به ازای هر متر افت سطح آب برای چاه های نیمه عمیق ٩٢٤١١٠ تومان و برای چاه های عمیق ٤٣١٢١٠ تومان کاهش مییابد.
داتا و همکاران (١٩٩٨) مطالعه ای پیرامون عملکرد تولید گندم تحت شرایط شوری را انجام دادند که نتایج حاکی از این است که متغیرهای انتخابی به شکل درجه ٢ میتواند هم تغییرات عملکرد و هم شوری آب را بیشتر از تابع کاب - داگلاس توضیح دهند و همچنین شاخص ضرایب رگرسیون ، وجود رابطه ی منفی بین عملکرد و شوری آب آبیاری را بیان میدارد."
(
, 
, 
)
