چکیده:
ایران یک کشور متکی به نفت بوده و مقادیر نسبتا زیادی محصولات کشاورزی را وارد میکند. مطالعات زیادی نشان دادهاند که تکانههای قیمت نفت باعث افزایش قیمت مواد غذایی در دهههای گذشته شده است. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی اثر تکانههای قیمت نفت و دیگر متغیرهای مؤثر شامل شاخص تولید مواد غذایی، درآمد حقیقی سرانه، تجارت درون صنعت و نقدینگی بر قیمت مواد غذایی در ایران است. به این منظور از فیلتر هودریک و پرسکات برای استخراج تکانههای مثبت و منفی قیمت نفت در دوره 87-1354 استفاده شد. سپس برای برآورد روابط کوتاهمدت و بلندمدت بین متغیرها، الگوهای تصحیح خطا و جوهانسون- جوسیلیوس به کار گرفته شد. نتایج به خوبی نشان داد که رابطه همجمعی بین متغیرهای الگو برقرار است و تکانههای قیمت نفت در بلندمدت به طور معنیداری قیمت مواد غذایی را تحت تاثیر قرار میدهند. ضریب تصحیح خطا نیز با مقدار 18/0- با وجود علامت مورد انتظار بیانگر سرعت پایین فرایند تعدیل است. طبقهبندی JEL : Q11، C32
Iran is a heavily oil dependent country and imports relatively high amounts of agricultural products. A number of studies in recent years indicate that oil price shocks affect food price in Iran. The aim of this paper is considering the impact of oil price shocks among other variables such as food production، real per capita income، intra industry trade and liquidity on food price in Iran. For this purpose، Hodrick-Prescott filter were used to obtain the oil price shocks using annual observations for 1975-2008 period. Then، Johanson-Joselius and Error-Correction models applied to estimate long and short term relations. The results revealed that co- integration among all variables is existed and oil price shocks significantly affect food price in the long run. The error correction term (-0.18) is found to be negative suggesting a slow adjustment process.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی اثر تکانه های قیمت نفت و دیگر متغیرهای مؤثر شامل شاخص تولید مواد غذایی، درآمد حقیقی سرانه ، تجارت درون صنعت و نقدینگی بر قیمت مواد غذایی در ایران است .
مهرآرا و نیکی اسکوئی(١٣٨٥) برای کشورهای ایران ، اندونزی، کویت و عربستان نشان دادند اثر تکانه قیمت نفت بر واردات ، تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت ها در این کشورها مثبت بوده و باعث افزایش آنها میگردد.
علاوه بر این افزایش قیمت نفت به دلیل استفاده از تولیدات کشاورزی برای تولید سوخت های زیستی منجر به کاهش عرضه مواد غذایی خواهد شد.
روش تحقیق با توجه به هدف پژوهش ، ابتدا باید تکانه های مثبت و منفی قیمت نفت تفکیک شده و اثر آن بر قیمت مواد غذایی مورد بررسی قرار گیرد.
کارگبو به بررسی اثر سیاست های پولی بر قیمت مواد غذایی پرداخت که در این مطالعه یک الگوی تصحیح خطا با شش متغیر شامل قیمت واقعی مواد غذایی، شاخص سیاست های تجاری، درآمد سرانه واقعی، نرخ ارز واقعی، تولید سرانه موادغذایی در داخل کشور و نرخ رشد سالانه عرضه پول تصریح شده است .
fpi شاخص قیمت مواد غذایی(سال پایه ١٣٧٦)، rer نرخ ارز واقعی، p شاخص تولید محصولات کشاورزی، y درآمد سرانه واقعی(سال پایه ١٣٧٦)، iit شاخص ادغام تجارت بین الملل ، m حجم نقدینگی در کشور، ps و ns نیز به ترتیب شوکهای مثبت و منفی قیمت نفت را نشان میدهند.
در این بین نرخ ارز واقعی، شاخص تولید محصولات کشاورزی، حجم نقدینگی و تکانه های مثبت و منفی قیمت نفت اثر معنیدار مثبت بر قیمت مواد غذایی دارند."